Në mars të 1918 Gjermania dukej se ishte në buzë të një kolapsi. Lufta e Parë Botërore, e njohur atëherë si Lufta e Madhe po hynte në vitin e 4-t dhe kishte lënë miliona të vdekur, të plagosur dhe të gjymtuar. Në qytetet gjermane kishte pllakosur uria e provokuar nga blloku detar i Marinës Mbretërore të Britanisë. Rastet e kequshqyerjes që preknin civilët filluan të gjeneralizohen në vitin 1916 dhe në vitin 1918 përcaktohej dieta që mezi i kalonte 1000 kalori në ditë. Edhe tek aleatët situata nuk ishte më e mirë.
Lufta kishte masakruar britanikët e të gjithë komunuelthit, francezët po ashtu, kujtimi i kryengritjeve të 1917 që çoi pothuaj në kolaps linjën e mbrojtjes. Amerikanët furnizoheshin me trupa të freskët dhe pritej që mbërritja e tyre të balanconte peshoren, derisa të arrihej fitorja mbi Gjermaninë.
Rusia nga ana tjetër e lodhur nga luftimet kundër gjermanëve në lindje dhe e prekur nga revolucionet e 1917-s kërkoi një dalje me traktanin e “Brest-Litvosk” të firmosur në 3 mars 1918. Për shkak të situatës së vështirë, Berlini kishte arritur të mbyllte kufirin lindor me një fitore dhe liroi qindra mijëra trupa që mund të çoheshin në perëndim.
Komanda e lartë nën drejtimin e Erich Ludendorff-it mendoi edhe një herë se konflikti mund të fitohej me një sulm të fundit, të fuqishëm dhe vendimtar kundër linjave mbrojtëse aleate. Midis gjermanëve njihej qysh prej kohësh si “Vernichtungsschlacht”, beteja vendimtare ose beteja e asgjësimit.
Kështu lindi ofensiva e fundit gjermane e një lufte që do të mbaronte në nëntor dhe që këtë mars u festua 100 vjetori i saj. Operacioni “Michael”, bashkë me sulmet e vogla mbështetëse të quajtura Georgette, Gneisenau dhe Blücher–Yorck u hartuan për të thyer një herë e përgjithmonë frontin aleat në rrethinat e qytetit Saint Quentin dhe të avanconte mbi Paris.
Ishte edhe dëshirë e planit “Schlieffen” që në vitin 1914 kur Gjermania u përpoq të fitonte luftën me një sulm të shpejtë, mbërriti shumë afër kryeqytetit francez para se të frenohej në Betejën e Marnesë. Ndoshta më befasuese është fakti që Gjermania të hidhej në sulm në pranverë në vitin e 4-t të luftës. Ky sulm i pranverës njihet si “Die Kaiserschlacht” (Beteja e Kaiserit), filloi në 21 mars me sulmin e trupave të stërvitur për këtë lloj rasti.
Nuk ishte një sulm i befasishëm, sipas një artikulli të epokës të publikuar nga “Daily Telegraph”. “Në çdo moment mund të shohim fillimin e një përpjekjeje të dëshpëruar të armikut për të përfunduar luftën me një fitore vendimtare,” – shkruante korresponduesi i luftës, Philip Gibbs. Askush nuk e priste fuqinë e tij. Trupat “Stosstruppen” të armatosur me automatikë, flakëhedhëse, granada, thika ishte karta taktike, me të cilën Gjermania mendonte të thyente bllokimin. Këto trupa sulmi ishin njësi të vogla trupash që sot njihen si toga për t’u infiltruar në pikat më të dobëta të linjës armike.
Kur të ishin në anën tjetër, këto toga mund të sulmonin dhe të avanconin në thellësi në linjat e komunikimit dhe në furnizimet. Stosstruppen mbillnin kaos dhe fitonin territor, trupat e rregullta duhet të mbanin pozicionet e fituara dhe të asgjësonin armikun e lënë mbrapa. Këto taktika ishin për kohën revolucionare dhe binin në kontrast me sulmet masive me njësi më të mëdha.
Përpos trupave të sulmit, Gjermania përdori të gjithë arsenalin, gaz vdekjeprurës, tanket, avionët dhe artilierinë. Përqendrimi i këtyre të fundit ishte i tmerrshëm: 10 000 topa e murtaja hapën zjarr njëkohësisht për të lëshuar 1 160 000 predha për 5 orë kundër forcave aleate. Me këtë kombinim Operacioni “Michael” arriti të thyejë linjat dhe trupat gjermane lanë pas për herë të parë ndër vite një “peisazh hënor” në tokë dhe u hodhën sërish mbi fushat e gjelbërta të Francës.
Avancuan 65 km, pushtuan një sipërfaqe 3500 km katror, numra që as aleatët nuk i kishin parë gjatë gjithë luftës. Avancimi i armikut kërcënoi në ndarje të francezëve në jug dhe të britanikëve në veri që i çoi aleatët të emëronin një komandant suprem të të gjitha forcave, marshallin Ferdinand Foch që u përpoq të ruante bashkimin. “Entente Cordiale”, kështu njihej aleanca mes Francës dhe Mbretërisë së Bashkuar, nuk u dorëzua, bënë rezistencë.
Gjermanët patën sukses, por me një kosto shumë të lartë dhe nuk kishin rezerva për të vazhduar presionin. Në 5 prill “Michael” kishte mbërritur në shtrirjen maksimale përballë rezistencës së vendosur të britanikëve dhe australianëve në Amiens. Sulmet mbështetëse vazhduan edhe pak më shumë, por lodhja gjermane ishte rraskapitëse dhe kushtet sfilitëse të betejës ishin përcaktuese.
Goditjen e fundit e dha edhe hyrja e amerikanëve në luftë me një superioritet në numër. Atëherë aleatët kundërsulmuan dhe shumë shpejt filluan të rimerrnin territoret e humbura. Përfundimisht ajo që dukej se do të ishte beteja që do të thyente bllokadën me një kombinim teknologjie dhe taktikash pati një rezultat të ngjashëm me të gjitha betejat e tjera të luftës.
Kjo betejë nuk i përmbushi pritshmëritë e “Der Kaiserschlacht” dhe që numëroi 1 600 000 viktima lufte: të vdekur, të gjymtuar dhe të plagosur, nga të cilët 688.341 gjermanë, 433.000 francezë dhe 412.837 britanikë. Pak më vonë aleatët lëshuan sulmin e tyre, atë të 100 ditëve dhe ushtria gjermane nuk mundi më dhe filloi të cedojë dhe të lëshonte territor. Armëpushimi u arrit në 11 nëntor të 1918 me shifra të konsiderueshme, 20 milionë të vdekur në një konflikt që do t’i lindte të hapura dyert për një të ardhme të afërt akoma më të errët. / Bota.al
