Arta Marku është e re në atë zyrë dhe si e tillë, para se të shfletojë dosjen e “21 Janarit”, po i përmbledh qëndrimet publike të Sali Berishës që e bëjnë atë fajtor për vrasjet, për prishjen e provave dhe për pengimin e drejtësisë.
Shkruan: Mero Baze
Nuk po flas për gjëra që janë në dosje shërbimesh apo hetime prokurorësh. Po jap detaje nga qëndrimi i tij publik, të cilat i kam përsëritur disa herë. Qëndrimi i tij publik, provon të trija veprat penale, edhe vrasjen, edhe fshehjen e provave dhe pengimin e drejtësisë.
Më 21 janar në orën 19.30 minuta Sali Berisha doli para shtypit, i bindur se do t’ia arrinte të fajësonte për vrasjen e tre qytetarëve, opozitën. Ai tha:
“Në këto përleshje kanë humbur jetën tre qytetarë, janë plagosur dhjetëra policë dhe demonstrues. Përgjegjësia e plotë totale për të gjitha këto bie mbi organizatorët e skenarit “tunizian”, mbi pinjollët e “benalive” shqiptarë. Duke ju shprehur ngushëllimet më të sinqerta familjarëve të viktimave, theksoj se të dhënat paraprake flasin se secili prej tyre është qëlluar nga afër me armë pistoleta të lehta, të cilat nuk gjenden në armatimin e Policisë së Shtetit dhe as të Gardës së Republikës. Duke theksuar këtë, i kërkoj Prokurorisë të zbardhë sa më shpejt të vërtetën e këtyre jetëve të humbura.”
Më poshtë ai tentoi të japë dhe prova se vetë qytetarët ishin bindur se vrasjet i bëri opozita. Ishte interesante, por ai foli në orën 19:30 për një ngjarje që kishte ndodhur rreht orës 19:15 minuta në Spitalin Ushtarak, ku një grua nga Tropoja i është hakërryer Preç Zogajt, pse i ishte plagosur vëllai polic me gurë në demonstratë. Aq “online” ishte Berisha për të prodhuar një akt të tillë, sa doli para medieve dhe e shtrembëroi ngjarjen duke zëvendësuar gruan nga Tropoja, që doli që nuk kishte as vëlla polic, me “motrën” e Aleks Nikës, plagosur, që më vonë humbi jetën. Ja çfarë ka thënë po më 19:30:
“Opozita organizoi një skenar puçist, e paralajmëroi atë, organizoi skenarin tunizian. Përgjigje opozitës i dhanë familjarët e njërit prej viktimave, i nxorën jashtë ata: “Dil jashtë kriminel, na vrave vëllanë”. Të dhënat paraprake të ekspertëve dhe të mjekëve të reanimacionit janë se ata janë gjuajtur nga afër me armë të lehta…..Përshëndes, ndonëse në fatkeqësi, familjarin e njërit prej këtyre viktimave, i cili do t’i thoshte në Spitalin Ushtarak njërit prej këtyre drejtuesve kryesorë të kësaj dhune: Largohu kriminel, na vrave vëllanë, dhe në prani të personelit do ta nxirrte jashtë nga dhoma. Motra e shkretë, megjithëse kishte në gjendje shumë të rëndë vëllain, por që nuk kishte humbur arsyen, i dha atë që meritonte këtij shoku.”
Nga ana tjetër, i sigurt që gazetarët nuk kishin filmuar vrasjet, ai sulmoi publikisht në konferencë gazetarin Fatos Mahmutaj, i cili ishte plagosur, duke i shpuar plumbi dorën, në krah të Hekuran Dedes, që u vra pasi ishte tek vendi ku rrinë gazetarët. Ja çfarë thotë Berisha:
“Mund t’ju bëj një pyetje: ju që ishit në të katër anët e kësaj situate me kamerat tuaja, pse nuk arritët të filmonit njërin prej tyre. Si nuk arritët ju të filmoni qoftë dhe njërin prej tyre. Çfarë ndodhi me kamerat tuaja? Ju i keni dhënë të gjitha, madje unë dëgjova një telekronist tuajin që tha se më ka marrë plumbi, pastaj doli se nuk e kishte marrë plumbi. Ndjeva keqardhje, por fatmirësisht doli se nuk e kishte marrë plumbi dhe tha se më shtynë.”
Këto janë çfarë ai ka thënë më 21 Janar në orën 19:30, i bindur se do t’i funksiononte skenari, që demonstruesit i vrau opozita dhe po aq i sigurt se do trembte gazetarët të dëshmonin duke kërcënuar një gazetar të plagosur, Fatos Mahutajn, pronari i të cilit, Aleksandër Frangaj, e flaku nga puna të gjymtuar, vetëm pse pranoi se u plagos me plumb.
22 janari u gdhi ndryshe, pasi Artan Hoxha kishte publikuar në mesnatë, videon ku dukeshin qartë ata që vranë dhe ata që u vranë.
Skenari i parë i Berishës nuk pinte më ujë.
Prishja e provave
Por ai me të njëjtën vendosmëri nisi betejën e dytë, atë të fshehjes së provave, frikësimit të autorëve të vrasjeve, mbajtjes peng të tyre, mosdorëzimin në prokurori dhe kërcënimin e opozitës, gazetarëve, kryeprokurores dhe presidentit, si “puçistë”.
Në fjalimin e tij në mbledhjen e qeverisë më 23 janar paradite:
“Pas konferencës së shtypit i kam kërkuar Sekretarit të Përgjithshëm të Këshillit të Ministrave të vërë në dispozicion të Prokurorisë të gjithë videon e Kryeministrisë. Kryeministria ka një sistem videosh te vetin, përveç asaj që ka Garda, përveç asaj që vendos policia. Kamerat tuaja ishin të plota. Në këtë kontekst, me bindjen time kishte një material të plotë për të saktësuar se nga erdhën plumbat, si u vra dhe ku u vranë, pra të gjitha rrethanat.”
Sipas kësaj deklarate të bërë në datën 23 janar, i bie që më 21 janar rreth orës 20:00 në mbrëmje, Sali Berisha të ketë thirrur në zyrë Gjergj Lezhjen dhe t’i ketë thënë këto që thotë më sipër, pra që të kontrollojë serverin e Kryeministrisë dhe të nxjerrë andej pamjet filmike dhe t’i vërë në dispozicion të prokurorisë.
Këtë e thoshte më 23 janar.
Siç doli më vonë nga ekspertiza amerikane, serveri i Kryeministrisë është fshirë rreth orës 01:00 të natës, duke u gdhirë 22 janari. Pra, i bie që Gjergj Lezhja e ka marrë porosinë, ka kontrolluar pamjet filmike, është tmerruar nga ato çfarë ka parë, ka bërë një kopje, ia ka çuar Berishës në zyrë dhe Berisha ka urdheruar për të fshirë serverin. Djallëzia e Berishës shkon në ekstrem. Ai qëllimisht flet më 23 janar për server të paprishur të Kryeministrisë, që sot të ketë alibi se ai nuk dinte gjë që ishte prishur.
Një vit më pas, kur FBI ka sjellë ekspertizën në Tiranë dhe paraqet si problem faktin se ky server është fshirë natën e 21 janarit, shihet qartë se Berisha çdo hap drejt alibisë së tij e ka bërë me vetëdije. Siç bëjnë vrasësit profesionistë.
Pengimi i drejtësisë
Më 22 janar Ina Rama i kishte çuar ministrit të Brendshëm gjashtë urdhër- arrestesh që përfshinin zinxhirin komandues të Gardës, që nga komandanti deri tek qitësi i dyshuar për vrasës. Ministri i Brendshëm ka refuzuar. Arsyeja sipas tij është se nëse ai dorëzon ata, Garda kapitullon, pasi ushtarët dëshpërohen. Është një arsyetim që të lë pa fjalë.
Në logjikën infantile të atij që quhej ministër i Brendshëm, kishte një psikozë lufte. Ai e quante Gardën një repart që duhet të ruante moralin e lartë për të mbrojtur pushtetin e tij. Dhe sipas kësaj logjike, shteti ligjor po u ngatërrohej nëpër këmbë në luftën e tyre me armiqtë.
Kryeprokurorja është detyruar t’ia bëjë më të lehtë duke i thënë se ata thjesht do merren në pyetje dhe mund të lihen të lirë. Por asgjë nuk ka funksionuar. Tensioni është rritur dhe ministri i Brendshëm me ligësi i ka kërkuar të shprehet dhe Presidentit, për një gjë flagrante, për një kundërshtim të Kushtetutës. Ai i ka treguar ligjin dhe kjo ishte sikur t’i tregoje burgun.
I vetmi që ka pranuar t’i dëgjojë, ka qenë ambasadori amerikan. Ai ka hyrë në mes të këtij konflikti të pastër ligjor, duke inkurajuar prokuroren për hetime, por dhe duke bindur Berishën se vetë nuk është “pjesë e puçit”.
Për herë të parë në historinë e një shteti ligjor, një kryeministër mori përsipër moszbatimin e urdhrave të kryeprokurores, duke u vetëshpallur vetë agresor, vetë gjykatës, vetë prokuror dhe vetë garant i Kushtetutës. Në të vërtetë ky ishte i vetmi element real i grushtit të shtetit atë ditë. Atë e kishë bërë Sali Berisha.
Rezistenca e Berishës për të mos dorëzuar gardistët vazhdoi dhe mbasdite, në komunikimin mes Prokurorisë dhe Drejtorisë së Policisë. Më në fund drejtori Burgaj kishte gjetur zgjidhjen. Urdhër-arrestet kishin “lapsuse të papranueshme”.
Dhe Berisha e gjeti lidhjen mes puçistëve. Meqë Bamir Topi refuzoi të futej në këtë mes, meqë Ina Rama këmbënguli gjithë ditën t’i arrestonte gjashtë të dyshuarit për vrasje dhe meqë Edi Rama në mbasdite vonë kishte deklaruar se Berisha po refuzonte të dorëzonte vrasësit, atëherë dilte që Bamir Topi, Ina Rama dhe Edi Rama kishin një plan të koordinuar.
Tragjikomedi. Mbasditen e së dielës, në seancën e posaçme në Kuvend, teza kishte avancuar. Ishte futur në listë dhe SHISH. Sipas Berishës, në zarfin që SHISH i kishte dërguar në zyrë në datën 20 janar, kishte zero informacion për “puçin”!
Aq shumë ishte autosugjestionuar nga ideja se ishte para një puçi, sa tani i kërkonte dhe SHISH ta kishte parë atë ëndërr një ditë para se t’i fanepsej atij. E vuante shumë idenë se SHISH-in nuk e kishte nën kontroll. E vuante më shumë që ata raportonin më shumë tek ndonjë vend mik i Shqipërisë se sa tek ai. Dhe ju duk rast i artë t’i hiqte qafe me këtë rast.
Para deputetëve shpjegoi qartë dhe skenarin. Foli për dy lloj zarfesh me lekë, një për transportin dhe një për “luftën. I pari kishte 10 deri 20 mijë lekë, i dyti 200 deri 300 mijë lekë. Shpjegoi se si para “Dajtit” ky grup kishte marrë një drogë sintetike.
“U shpërnda thuhet një lloj droge sintetike, për këtë duhet të bëhen analizat se për këtë nuk kam dijeni, u shpërndanë gurë dhe të gjitha mjetet e tjera…”.
Komisioni u ngrit, dhe u bë kujdes të gjendeshin deputetë që nuk prishnin punë dhe nëse bëheshin qesharakë, e shihte se skenari nuk po ecte. U ngrit një Komision dhe në krye të tij u emërua Eduard Halimi. Detyra ishte e qartë: Të terrorizonte prokurorinë dhe të baltoste sa të mundej presidentin, SHISH-in dhe median kritike me Berishën.
Kërkesa e tij e parë e lexuar nga Gent Strazimiri, ishte dhe më tragjikomikja, por që përputhej me psikologjinë e Sali Berishës. Shpalli si kokë të puçit katër gazetarë, që sipas tij kishin udhëhequr skenarin e grushtit të shtetit. Ata ishin Filip Çakuli, Sokol Balla, Mero Baze dhe Andi Bushati. Nuk kishin lidhje me asnjë ngjarje, por të katërt i bashkonte qëndrimi kritik i Berishës. I kishte kërkuar me sa duket me mendje t’i shikonte mes turmave dhe t’i vinte në shënjestër të snapjerave, por nuk i gjeti dhe i vuri në shënjestër të Gent Strazimirit, gjithnjë i gatshëm t’i jepte një shenjë “Atij”, që ai më në fund të besonte se ai djalë meriton diçka.
E morëm me humor dhe bëmë një plan të shkonim në Komision të dëshmonim. Unë me Filipin do dorëzonim dhe “tabulatet fallco”, ku kishim sajuar sikur kishim folur me Berishën, gruan e tij, vajzën, djalin dhe Strazimirin. Filipi do pranonte që ishte grusht shteti dhe donim të vrisnim Berishën, kurse unë do pranoja që kisha folur me familjarët e tij dhe Strazimirin, si “ti shpëtonim ata”. Për këtë më ndihmonte dhe fakti që një BMW të vjetër ja kisha falur Strazimirit, dhe do deklaronim që me atë do bënim gjithë aksionin.
Por, përpjekja jonë për të bërë humor me komisionin dështoi.
Ne po e merrnim me humor, por në Bruksel u dukej skandal i madh që të na kërkoheshin tabulatet. I dërguari për krizën, Lajçak, ia kishte kërkuar këtë nga Brukseli Berishës dhe ky ia kishte bërë të vështirë.
Në fakt e gjitha ishte një taktikë e Berishës për t’u tërhequr nga kjo kërkesë komike dhe t’i quhej lëshim që i kishte bërë Perëndimit. Berisha po shpëtonte nga një lëshim pa asnjë vlerë.
Perëndimi shkëmbeu nxjerrjen e katër gazetarëve nga skema e puçit me tolerimin e vrasjeve. Ishin barazuar tabulatet e katër gazetarëve me jetët e katër të vrarëve nga Sali Berisha dhe Lulzim Basha. Ishte zëvendësuar lakimi i emrit të gazetarëve në ekrane, me vajin e 8 fëmijëve jetimë që s’do t’i shikonin kurrë baballarët në shtëpi. Kishin falur dy herë Sali Berishën, një herë që po i toleronin vrasjet dhe sulmin ndaj institucioneve dhe herën e dytë që po i hiqnin nga duart katër puçistëve, të drejtën ta diskretitonin në Komisionin e tij.
Por pasi kaloi furtuna e gazetarëve puçistë, Perëndimi u pa se po u jepte mbështetje “puçistëve” dhe ky ishte një problem i madh për Berishën. Presidenti i Republikës dhe kryeprokurorja u bënë destinacioni i ri i diplomatëve. Berisha u tërbua dhe shpërtheu. Në një takim më 24 janar me efektivë të policisë dhe familje të tyre, iu turr me një fjalor rrugaçëror Ina Ramës dhe Bamir Topit. Të parin e quajti “horr bulevardi”, të dytën “lavire bulevardi”. Sofistikimi i tij për “puçin” kishte ecur përpara.
Argumentet pse ai nuk dorëzonte gardistët tani ishin të ndryshme nga një ditë më parë. Më 22 janar argument ishte demoralizimi i zinxhirit komandues të Gardës, më 23 janar bënte thirrje të merrej filmimi i serverit të Kryeministrisë që vetë e kishte fshirë qysh më 21 janar dhe më 24 janar thoshte ata nuk kanë prova, dhe provë të vetme kanë rregulloren e Gardës që lë përgjegjësinë tek zinxhiri komandues. Ishte duke sulmuar “skenarin B të puçit”, që sipas tij lidhej me marrjen e pushtetit përmes gjyqësorit dhe prokurorisë. Skenari A përmes armëve kishte dështuar. Në të vërtetë kishte dy skenarë, por ato ishin tek Berisha. Skenari A i tij ishte që vrasjet i bëri opozita dhe skenari B ishte që meqë u bë grusht shteti, vrasje do ketë. Siç e tha vetë në Parlament dhe para policëve, në raste të tilla nuk ka rëndësi sa vriten.
“Në një grusht shteti mund të mos vritet asnjë, mund të vriten 3, 30 apo 300. Grushti i shtetit nuk mund të kalojë. Kjo është absolute. Forca e institucioneve të një shteti demokratik është e hekurt. Mjerë ata që e provojnë!…”
Këto janë të gjitha publike. Kemi një kryeministër që ka urdhruar vrasjen e katër qyteraëve, ka dhënë me vetdije një version që ata i vrau opozita me armë suprizë, ka tentuar të manipulojë opinionin publik me Tv Klan, pastaj ka ndryshuar qëndrim dhe ka shpallur atë që quhet “grusht shteti”.
Prokurorja e Përgjithshme duhet deomos të hetojë këto qëndrime, ose të hetojë vrasjet, ose “puçin e shtetit”. Nëse ajo beson se opozita bëri “puç shteti” ta hetojë si të tillë. Pra ajo është e lirë ta hetojë Bershën dhe Bashën, ose si vrasës ose si viktima. Por duhet ti hetojë, pasi së paku katër vetë janë vrarë dhe vrasjet nuk mund të parashkruhen.