Mbretëresha Elizabeth II varroset sot në Londër përmes një ceremonie shtetërore, ngjarje që po vlerësohet si operacion i “paprecedent” i sigurisë në kryeqytetin britanik.
Mëngjesin e së hënës, arkivoli me trupin e pajetë të monarkes më jetëgjatë britanike niset për në rrugëtimin e saj të fundit: fillimisht arkivoli do të dërgohet në Kishën e Uestministerit, ku do të mbahet një shërbesë fetar në të cilin do të marrin pjesë mijëra persona, më pas në Kështjellën Uindsor për një shërbim më privat. Në fund, Mbretëresha Elizabeth II do të varroset në një ceremoni private në faltoren e Shën Xhorxhit, pranë burrit të saj të ndjerë, Princit Philip.
Në pllakën prej mermeri në varrin e saj do të gdhendet: Elizabeth II 1926-2022.
Dita e varrimit pritet të jenë emocionale për shumë britanikë dhe ceremoni të tilla varrimi shtetëror Britania nuk ka organizuar qe 60 vjet, përkatësisht që nga varrimi i Wiston Churchill.
Qindra mijëra persona pritet të dalin në rrugët e Londrës nëpër të cilat do të kalojë arkivoli i Mbretëreshës, për t’i dhënë lamtumirën e fundit monarkes. Ndërkaq, miliona të tjerë në mbarë botën pritet të përcjellin ceremoninë mortore përmes transmetimeve të drejtpërdrejta.
Mbretëresha Elizabeth II vdiq më 8 shtator në moshën 96-vjeçare në Kështjellën Balmoral të Skocisë. Ajo mbretëroi për 70 vjet – më shumë se çdo monark tjetër i Mbretërisë së Bashkuar.
Fronin e ka trashëguar djali i saj i madh, Charles, i cili tani njihet me emrin Mbreti Charles III.
Kisha e Uestministerit, ku do të mbahet shërbesa fetare, është vendi ku janë kurorëzuar mbretërit e mbretëreshat e Britanisë, përfshirë edhe Elizabeth II më 1953. Në këtë kishë ajo po ashtu ishte martuar me Princin Philip më 1947.
Në Uestminister nuk është mbajtur asnjë ceremoni mortore e monarkëve që nga shekulli i 18-të, edhe pse më 2002, aty ishte organizuar ceremonia e varrimit të Nënës Mbretëreshë, nënës së Elizabeth II.
Kush do të marrë pjesë në varrimin e Mbretëreshës?
Mbi 2.000 persona do të marrin pjesë në shërbesën në Kishën Uestminister, në krye me Mbretin Charles III dhe pjesëtarë të familjeve mbretërore nga e mbarë bota. Në varrim po ashtu do të marrin pjesë edhe politikanë të ndryshëm, përfshirë presidentin amerikan, Joe Biden.
Po ashtu, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka njoftuar se ka marrë ftesë për të qenë e pranishme në ceremoninë shtetërore të varrimit të Mbretëreshës.
Ndërkaq, në shërbesën që mbahet në faltore e Shën Xhorxhit në Kështjellën Uindsor janë ftuar 800 mysafirë.
Në varrimin e Mbretëreshës, pjesëmarrjen e kanë konfirmuar anëtarët e familjeve mbretërore nga Evropa dhe bota. Perandori i Japonisë Naruhito dhe Perandoresha Masako thyejnë traditën japoneze, duke marrë pjesë në funeralin e monarkes britanike.
Fëmijët e Mbretëreshës, Mbreti Charles III, Princesha Anne, Princi Andrew dhe Princi Edward qëndrojnë pranë arkivolit të nënës së tyre, teksa mijëra njerëz bëjnë nderime para arkivolit të monarkes britanike.
Po ashtu, Mbreti Willem-Alexander i Holandës, Mbretëresha Maxina dhe Princesha e Kurorës Beatrix kanë konfirmuar pjesëmarrjen. Në varrim merr pjesë edhe mbreti Philippe i Belgjikës, Mbreti Harald V i Norvegjisë dhe Princi Alberti II i Monakos.
Mbretëresha Margrethe e Danimarkës – që ka anuluar një sërë ngjarjesh për të shënuar 50-vjetorin e saj në fron pas vdekjes së Mbretëreshës Elizabeth II – do të marrë pjesë në varrim. Ajo është kushërira e tretë e Mbretëreshës britanike. Po ashtu, Mbreti i Spanjës, Felipe VI do të jetë i pranishëm me gruan e tij, Letizia. Edhe babai i tij, ish-mbreti spanjoll, Juan Carlos I – që abdikoi nga froni më 2014 – ka konfirmuar pjesëmarrjen në funeral.
Përveç presidentit amerikan, Joe Biden, Mbretëria e Bashkuar tha se pjesëmarrjen e kanë konfirmuar edhe liderë të tjerë në botë.
E pranishme do të jetë edhe gruaja e presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky, Olena. Ftesën e ka pranuar edhe presidenti i Francës, Emmanuel Macron, i cili e ka quajtur Mbretëreshën Elizabeth II si “mbretëreshë të përjetshme”.
Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, ai i Brazilit, Jair Bolsorano, po ashtu marrin pjesë.
Kina ka njoftuar se i pranishëm do të jetë zëvendëspresidenti, Wang Qishan.
Në mesin e 500 liderëve botërorë do të jenë edhe ata të Italisë, Gjermanisë, Izraelit, Koresë së Jugut, Irlandës dhe liderët e 56 shteteve të Komenuellthit.
Por, ka edhe ata që nuk janë ftuar. Për shkak të raporteve të tensionuara, Mbretëria e Bashkuar ka ftuar ambasadorët – jo krerët e shtetit – të disa shteteve, sikurse Iranit, Nikaraguas dhe Koresë së Veriut.
Rusia dhe Bjellorusia janë në mesin e një grupi të vogël që nuk janë ftuar fare në varrim për shkak të pushtimit rus të Ukrainës.
Presidenti rus, Vladimir Putin – ndaj të cilit Mbretëria e Bashkuar ka vendosur sanksione për udhëtim – veçse ka thënë se nuk do të mund të marrë pjesë në varrim. Po ashtu, liderët talibanë afganë nuk janë ftuar, e as liderët e Mianmarit, Sirisë dhe Venezuelës.
Kryetari i Londrës, Sadiq Khan, tha se varrimi shtetëror i Mbretëreshës Elizabeth II paraqet një sfidë “të paprecedent” sigurie, pasi qindra mijëra persona do të jenë në Londër.
“Kanë kaluar dekada qëkur ne kemi pasur kaq shumë liderë botërorë në një vend. Kjo është e paprecedent… në raport me gjërat e tjera që ne po trajtojmë njëkohësisht”.
Ai tha për Associated Press se mund të ketë persona që duan t’iu bëjnë keq liderëve botërorë, prandaj, “ne po punojmë jashtëzakonisht fort – policia, shërbimet e sigurisë dhe shumë të tjerë – për t’u siguruar që varrimi shtetëror të shkojë si duhet”, tha ai.
Mbi 10.000 policë do të ofrojnë siguri në Londër të hënën. Qindra vullnetarë dhe anëtarë të ushtrisë po ashtu do të jenë në detyrë.
Për shkaqe sigurie, autoritetet në Londër kanë ndaluar fluturimin e përkohshëm të dronëve, ndërkaq aeroporti Hithrou do të ndalojë fluturimet, me qëllim që të mos krijohet zhurmë gjatë funeralit të monarkes.
Sfidë tjetër e sigurisë do të jenë turmat e njerëzve. Arkivoli i Mbretëreshës do të udhëtojë nëpër Londër në një distancë prej 32 kilometrash dhe e gjithë rrugët që do të përshkojë kortezhi mortor, do të ketë barriera. Kjo pasi, anash pritet të mblidhen afër qindra mijëra persona.
Agjenda e ditës së sotme:
6:30 – Dera e hapur për publikun për të parë arkivolin e Elizabeth II mbyllet.
8:00 – Dyert e Westminster Abbey hapen për 2000 të ftuarit e pritur – nga liderët botërorë te punëtorët e bamirësisë dhe perandori japonez
10:44 – Kortezhi i parë i ditës do të niset, me mbretin Charles dhe anëtarët e tjerë mbretërorë që ecin pas arkivolit të Mbretëreshës ndërsa tërhiqet nga marinarët në karrocën e armëve shtetërore nga Salla e Westminsterit në Westminster Abbey
Ora 11:00 – Nis shërbimi mortor shtetëror
Ora 11:55 – Tingëllon zhurma e fundit, e ndjekur nga një heshtje kombëtare për dy minuta
12:00 – Shërbimi përfundon dhe në orën 12:15 një procesion i dytë, më i madh sjell arkivolin e saj në Wellington Arch
13:00 – Arkivoli i saj transferohet në makinën funerale dhe dërgohet në Windsor përgjatë një rruge që pritet të vijë nga turma.
15:00 – Fillon procesioni i tretë i ditës, përmes terrenit të Kështjellës Windsor deri në Kapelën e Shën Gjergjit
Ora 16:00 – Shërbesa e përkushtimit bëhet në kapelën e Shën Gjergjit
1 9:30 – Familja mbretërore kthehet në kishë për një shërbim varrimi privat ku Elizabeth II do varroset së bashku me bashkëshortin e saj të ndjerë, Dukën e Edinburgut
10:54 Ceremoni faraonike luksoze për lamtumirën e fundit të monarkes Elisabeth II, sa i kushtueshëm është funerali dhe kush paguan për të
Shifrat e sakta nuk dihen, por është e sigurt se do të kalojnë rreth 4 milionët e shpenzuara për lamtumirën e fundit të Zonjës Dianës, por edhe 5 milionët e ndara për funeralin e Nënës Mbretëreshë. Asnjë krahasim me kostot e bëra për ceremoninë e Princit Philip, e cila, për shkak të kufizimeve anticovid, ishte organizuar në një formë më modeste.
09:04 Probleme me udhëtimin për në Windsor/ Ndërpritet shërbimi hekurudhor, shkak dëmtimi i telave elektrikë
Great Western Railway (GWR), kompania britanike e trenave, ka lajmëruar se të gjitha linjat hekurudhore midis Slough dhe Paddington janë të bllokuara për shkak të dëmtimit të telave elektrikë lart. Kjo po pengon udhëtimet për personat që duan të udhëtojnë drejt Londrës, për funeralin e Mbretëreshës nga Aeroporti Reading ose Heathrow.
08:47 Përcjellin sot për në banesën e fundit monarken më jetëgjatë në histori, si do të vishen anëtarët e familjes mbretërore
Në shenjë respekti dhe nderimi për Mbretëreshën Elizabeth II, anëtarët e familjes mbretërore britanike do t’i përmbahen një kodi veshjeje për funeralin shtetëror të së hënës. Mbreti Charles do të veshë një uniformë ceremoniale njëditore me medalje dhe do të mbajë kadife të kuqe dhe të artë Field Marshall Baton që Mbretëresha i dha atij në 2012, kur ai fitoi atë emër. Princi Eduard, Princesha Anne dhe Princi William do të veshin uniforma dhe medalje ushtarake. Ndërkohë, Princi Andrew dhe Princi Harry pritet të veshin rroba civile pavarësisht se janë anëtarë të shërbimit në pension, pasi të dy nuk kanë më detyra zyrtare mbretërore.
