Nga Giuseppe Sarcina, Corriere della Sera
Të gjithë emrat e atyre që kundërshtojnë Donald Trump. Paralajmërimi i bankierit Dimon për detyrat, vendosmëria e Powell, muri i gjyqtarëve: “rezistenca” nuk është vetëm në të majte.
Shoqëria civile amerikane është ende e gjallë. Dhe sektorët vitalë të sistemit mbrojnë pavarësinë e tyre. Donald Trump po e vë në provë demokracinë amerikane. Prej javësh pritet një reagim nga opozita politike. Por Partia Demokratike sot nuk ka një lidership të unifikuar.
E majta, e udhëhequr nga senatori Bernie Sanders dhe përfaqësuesja Alexandria Ocasio-Cortez, po fiton terren. Megjithatë, sot nuk janë ata që e shqetësojnë realisht Trumpin, që e kundërshtojnë atë në terren.
“Rezistenca”, nëse duam ta quajmë kështu, është e fragmentuar dhe transversale. Ndoshta mund të fillojmë me 5 prill, kur pati protesta masive në dhjetëra qytete amerikane. Slogani ishte “Hands Off!”, duart larg nga “Qeveria dhe Demokracia”. Gjithsej 197 shoqata kombëtare dhe lokale, plus sindikatat, u bashkuan.
Një shenjë zgjimi, duke qenë se demonstrata kaq masive nuk janë parë që nga viti 2020, viti i vrasjes së afrikano-amerikanit George Floyd nga policia. Këtë herë, ndryshe nga ajo që ndodhi me Black Lives Matter dhe, në 2017, me “Marshi i Grave” i goditur nga përmbytjet, ka më shumë vazhdimësi. Dje, gjithashtu, pati demonstrata masive në Uashington, Atlanta dhe gjetkë.
Rebelimi mori edhe rrugë të tjera, disa të papritura. Besohet gjerësisht se ishin të mëdhenjtë e Wall Street-it që e bindën Trumpin të ngadalësonte tarifat, duke shpallur një moratorium 90-ditor më 9 prill. Figura më e ekspozuar është ndoshta edhe më e fuqishmja: Jamie Dimon, 69 vjeç, kryetar dhe CEO i JPMorgan Chase. Më 7 prill, në “letrën drejtuar aksionerëve”, menaxheri shkroi se tarifat e Trump do të shkaktonin një recesion. Dy ditë më vonë presidenti u tërhoq. Dimon nuk dorëzohet: ai vazhdon të ngrejë alarmin publikisht, në TV, në mediat ndërkombëtare dhe gjithashtu me një sërë konferencash në vend.
E fundit në Hjuston, e premte, 18 prill. Pozicioni i Jerome Powell gjithashtu mund të përfshihet në të njëjtin kapitull. Kryetari i Fed kishte hyrë tashmë në një kurs përplasjeje me Trump gjatë mandatit të tij të parë (2017-2021), për pak a shumë të njëjtën arsye si sot. Shtëpia e Bardhë shtyn për ulje të normave të interesit; Powell përgjigjet se ai do të vazhdojë kur kushtet ekonomike të jenë të përshtatshme, jo me urdhër të qeverisë. Lideri amerikan po tenton ta shkarkojë menjëherë, edhe pse pavarësia e guvernatorëve të Fed (jo vetëm presidentit) garantohet me ligj. Powell, 72 vjeç, ka thënë tashmë se do të qëndrojë në detyrën e tij, në respekt të institucioneve, deri në fund të mandatit të tij, të caktuar në maj 2026.
Megjithatë, më e parashikueshme është stabiliteti i një pjese të gjyqësorit. Janë 677 gjyqtarë federalë, ata që mund të sfidojnë, ndër të tjera, veprimet e administratës, nga të cilët 232 janë zgjedhur nga Joe Biden dhe 228 nga Trump. Ka shumë urdhra ekzekutivë të nënshkruar nga presidenti dhe të bllokuara nga gjyqtarët. Në veçanti, dallohen dy emra. James Boasberg, 62 vjeç, i Gjykatës së Qarkut të Uashingtonit, i cili ka urdhëruar ndalimin e dëbimit të emigrantëve të paligjshëm pa gjyq dhe tani po kërcënon të akuzojë zyrtarët për “përçmim të gjykatës”. Paula Xinis, 57 vjeç, Distrikti i Maryland, i cili detyroi qeverinë të riatdhesonte Kilmar Abrego Garcia, u deportua pa shkak në El Salvador.
Shtëpia e Bardhë ka paraqitur ankesa që kanë përfunduar në Gjykatën e Lartë, por deri më tani ajo ka humbur gjithmonë. Edhe kjo është një surprizë duke pasur parasysh shumicën konservatore (6 me 3) në gjykatat më të larta. Përveç gjyqtarëve, këtu ka ndikim edhe aktivizmi i shoqatave si ACLU (Unioni Amerikan i Lirive Civile), me katër milionë anëtarë dhe zyra në të 50 shtetet. Ekipi i tyre prej më shumë se 200 avokatësh është veçanërisht luftarak, i udhëhequr nga Cecillia Wang, një e diplomuar në Yale me njëzet vjet beteja ligjore.
Së fundi, sulmi i Trump ndaj lirisë së mësimdhënies në universitetet private. Simboli këtu është Alan Garber, 69 vjeç, president i Harvardit, një prej universiteteve më prestigjioze në vend. Është interesante se Garber, një mjek dhe ekonomist, u kritikua ashpër nga studentët e përfshirë në protestat pro Palestinës. Garber është pjesë e komunitetit hebre. Sot ai e gjen veten duke mbrojtur autonominë e universitetit të akuzuar nga mbështetësit e Trump se është bërë, ndër të tjera, një strofull antisemitësh.
