Një incident i paprecedentë tronditi sistemin e drejtësisë shqiptare pasditen e së hënës, kur gjyqtari i Gjykatës së Apelit në Tiranë, Astrit Kalaja, u vra me armë zjarri brenda sallës së gjyqit nga Elvis Shkambi, 30 vjeç, palë në procesin që ai po gjykonte.
Ngjarja, që ndodhi rreth orës 15:40, gjatë shpalljes së një vendimi për çështje pronësie, ka ngritur alarmin për sigurinë në gjykata dhe armëmbajtjen pa leje në vend.
Sipas të dhënave paraprake, autori arriti të hynte në ambientet e Gjykatës së Apelit pa u kontrolluar nga detektorët metalikë, të cilët në momentin e ngjarjes nuk kanë qenë funksionalë.
Institucioni ruhej nga një kompani private sigurie, model që është aplikuar prej disa vitesh në kuadër të “pavarësisë institucionale” të gjykatave – por që tani po vihet seriozisht në pikëpyetje.
Ngjarja e rëndë ka rikthyer në qendër të vëmendjes boshllëqet e sigurisë fizike në institucione që duhet të jenë më të mbrojturat në vend.
Në reagimet e menjëhershme, krerët e shtetit e cilësuan ngjarjen si një “sulm ndaj drejtësisë” dhe “akt të papranueshëm kundër shtetit të së drejtës”.
Kryeministri Edi Rama kërkoi “rishikim të plotë të sistemit të sigurisë në gjykata” dhe “ashpërsim të dënimeve për armëmbajtjen pa leje”, duke kritikuar varësinë e institucioneve nga kompanitë private të ruajtjes.
“Kjo tragjedi kërkon një reflektim për sistemin e sigurisë së brendshme të gjykatave… nuk mund të mbetet një çështje zgjedhjeje mes policish private në emër të pavarësisë së gjyqësorit”, shkroi Rama.
Në të njëjtën linjë, ministri i Drejtësisë, Besfort Lamallari, theksoi se siguria e magjistratëve është “vijë e kuqe” për shtetin dhe paralajmëroi ndryshime ligjore.
“Paralelisht me rishikimin e sistemit të sigurisë së brendshme në gjykata, duhet të ashpërsojmë dënimin për armëmbajtjen pa leje në Kodin e ri Penal… Siguria e njerëzve të drejtësisë është një vijë e kuqe që askush nuk duhet ta kalojë”, deklaroi Lamallari.
Duke iu referuar debatit për masat e sigurisë në gjykata, ministrja e Punëve të Brendshme, Albana Koçiu sqaroi se, sipas ligjit në fuqi, Policia e Shtetit nuk ka përgjegjësi për sigurinë dhe kontrollin në hyrje-daljet e godinave gjyqësore.
“Forcat e Policisë së Shtetit – të cilat duhet sqaruar për opinionin publik se në bazë të ligjit nuk kanë asnjë përgjegjësi për kontrollin e hyrje-daljeve dhe sigurinë brenda godinave të gjykatave – kanë ndërhyrë menjëherë në vendngjarje”, theksoi Koçiu.
Zyrtarja shtoi se janë angazhuar ekspertët më të mirë për të hetuar bashkë me prokurorët nëse punonjësit e sigurisë së gjykatës kanë përmbushur detyrat sipas ligjit.
Tragjedia e gjyqtarit Astrit Kalaja nuk është vetëm një krim i rëndë individual, por një test për gjithë sistemin: si funksionon siguria në institucione, sa seriozisht trajtohen paralajmërimet e mëparshme dhe a ka vullnet real për ndryshim.
