Ja blofi i Berishës me heqjen e “non-gratës” , damka për korrupsion nuk ka kthim pas, ish-kryeministri i humbi të dyja gjyqet me Londrën dhe SHBA, provat në dosjen e tij “të zezë” i ka faktuar dhe SPAK, nga lidhjet me Fazlliç, te pasurimi i rrethit të tij të ngushtë
Nga Elmas Bogdani
Ish-kryeministri Sali Berisha dhe të gjithë mbështetësit e tij shprehen se pas fitores së Donald Trump në zgjedhjet në SHBA, kreut të PD do i hiqet masa e ‘non gratës’. Por Trump nuk ka asnjë gjasë ta nxjerrë nga “lista e zezë” Berishën, për disa arsye që lidhen me politikën e brendshme dhe atë të jashtme të SHBA-së. Vendimi për shpalljen “non-grata” të ish-kryeministrit, edhe pse u bë publik më vonë, u themelua nga zyrtarët amerikanë gjatë administratës Trump në vitin 2016, si pjesë e një përpjekjeje më të gjerë për të luftuar korrupsionin dhe për të forcuar shtetin ligjor në vende si Shqipëria, ku korrupsioni dhe lidhjet me krimin e organizuar konsideroheshin të përhapura. Ky vendim erdhi pas grumbullimit të provave nga Departamenti i Shtetit dhe bashkëpunëtorë ndërkombëtarë që ndihmuan në mbledhjen e të dhënave për lidhjet e dyshimta korruptive të Berishës dhe rrethit të tij.
Ndonëse në shumë raste Trump ka qenë kritik ndaj praktikave ndërkombëtare të përfshirjes së SHBA-së në çështjet e brendshme të vendeve të tjera, administrata e tij miratoi dhe mbështeti sanksione kundër figurave të korruptuara në vendet e Ballkanit, përfshirë Shqipërinë. Në vitin 2016, SHBA nën administratën Trump u përpoq të shtrëngonte masat kundër korrupsionit dhe të ndihmonte në stabilizimin e institucioneve demokratike në Ballkan, një rajon strategjik për Shtetet e Bashkuara dhe partnerët e saj në NATO. Berisha dhe individë të tjerë u identifikuan si pengesa për këto përpjekje.
Berisha i humbi të dyja gjyqet me Londrën dhe SHBA
Vendimi për shpalljen “non-grata” të Berishës, ishte një hap i fortë dhe domethënës nga ana e SHBA-së dhe më pas i përforcuar edhe nga Britania e Madhe. Përpjekjet ligjore të ish-kryeministrit për të sfiduar këtë vendim, duke e apeluar në Londër dhe më herët në Paris kundër SHBA, rezultuan të pavlera. Në Londër, argumentet e tij për heqjen e “non-gratës” nuk u mbështetën nga gjykata, të cilat e refuzuan kërkesën për arsye të provave të fuqishme që vërtetonin akuzat për përfshirjen e tij në aktivitete korruptive dhe për bashkëpunime të dyshimta. Ndërsa gjyqi ndaj sekretarit Blinken në Francë as nuk u hap fare. Këto përfundime të gjykatave ndërkombëtare e thelluan krizën e kredibilitetit të Berishës, duke vërtetuar se “damka” e vendosur ndaj tij ka bazë të qëndrueshme.
Mesazhi i SHBA për Berishën
Ambasada e SHBA ka publikuar disa kohë më parë të dhënat e Departamentit Amerikan të Shtetit për personat e shpallur “non grata” nga Amerika. Në një raport të publikuar bëhet me dije se numri i personave të shpallur “non grata”, kryesisht për korrupsion është mbi 200. Ndërkohë, në këtë raport theksohet se nuk ka asnjë kthim vendimi apo falje për personat e shpallur non grata. Nxjerrja e shifrave i jep përgjigjen e qartë Berishës, se nuk ka gjasa të ketë një rikthim të vendimit të shpallur ndaj tij.
Provat e Londrës dhe SHBA i ka faktuar edhe SPAK
Provat që çuan në sanksionim ndaj Berishës përfshijnë akuzat për përfshirje në korrupsion të përhapur dhe për abuzime të pushtetit gjatë kohës së tij si kryeministër. Dosja e tij “non-grata” përfshin dëshmi dhe dokumente që sugjerojnë një periudhë të gjatë ndikimi të dëmshëm për Shqipërinë, me lidhje që përfshijnë jo vetëm përfitime të dyshimta financiare për rrethin e tij, por edhe aleanca me figura si biznesmeni serbo-boshnjak Damir Fazlliç, i cili ka qenë në qendër të disa skandaleve financiare.
Provat që disponon Londra dhe SHBA dolën edhe tek rezultatet e hetimeve të SPAK për aferën “Partizani”. Prokuroria e Posaçme në këtë dosje ka mbledhur dhe faktuar një sërë lidhjesh dhe veprimtarish të Berishës dhe të rrethit të tij të ngushtë. Marrëdhënia e Argita Malltezit me Damir Fazlliç është një nga pikat e akuzës së SPAK ndaj ish-kryeministrit dhe dhëndrit të tij Jamarbër Malltezi, të cilët janë marrë zyrtarisht të pandehur. Sali Berisha akuzohet për korrupsion, ndërsa dhëndri i tij për korrupsion dhe pastrim parash. Në dokumentin e akuzës prej 500 faqesh, SPAK ka analizuar të gjitha marrëdhëniet e biznesit të Jamarbër dhe Argita Malltezit, transaksionet për pasuritë e paluajtshme, ndërsa në një kapitull analizohen marrëdhëniet e tyre të biznesit me Damir Fazlliç. SPAK ka siguruar prova që tregojnë për një pasurim të vazhdueshëm të klanit të tij të ngushtë gjatë viteve të qeverisjes, përfshirë investime të dyshimta dhe mbështetje për projekte të përfituara përmes abuzimit me pushtetin.
