Donald Trump ka vendosur të shtyjë përkohësisht disa tarifa doganore, duke ofruar një periudhë njëmujore pezullimi për produktet që vijnë nga Meksika dhe Kanadaja. Ky vendim ka rritur shpresat për të shmangur një luftë tregtare më të gjerë.
Në fakt, shumë figura të Partisë Republikane i kanë vënë në dukje Trump-it dhe ekipit të tij se tarifat, ndër të tjera, do të çonin në rritjen e çmimit të mallrave shumë të dashura për elektoratin e djathtë, si automjetet pick-up.
Një fakt interesant, i konfirmuar edhe nga një sondazh i kohëve të fundit, tregon se shoferët e pick-up-ëve kanë dy herë më shumë gjasa të deklarohen republikanë sesa demokratë. Dhe tarifat që Trump vendosi ndaj Kanadasë dhe Meksikës – para se të bënte papritur një kthesë prapa – do të kishin rritur çmimin e këtyre automjeteve me rreth 7,000 dollarë.
Sigurisht, kjo nuk është e vetmja arsye që ndikoi në vendimin e Trump-it, por padyshim luajti një rol të rëndësishëm, së bashku me një tjetër çështje të madhe.
Javët e para të administratës së re të Trump-it kanë qenë turbulente në shumë drejtime. Një tërmet politik ka përfshirë politikën e jashtme dhe atë të brendshme. Por jo vetëm kaq: edhe ekonomia ka ndjerë efektet e para të vendimeve të Trump-it. Tregjet financiare, përfshirë edhe ato të lidhura me kriptovalutat, kanë pësuar një rënie të ndjeshme. Po pse?
Tregu i aksioneve ndikohet nga shumë faktorë: Të dhënat ekonomike: rritja e PBB-së, shkalla e punësimit, inflacioni. Vendimet e bankave qendrore: normat e interesit, politikat monetare (ekspansive apo kufizuese). Ngjarjet gjeopolitike: luftëra, kriza diplomatike, zgjedhje. Rezultatet financiare të kompanive: bilancet tremujore, parashikimet e rritjes. Vendimet politike.
Dhe këtu hyn në lojë Trump. Ai shpesh është mburrur për ndikimin e tij pozitiv mbi tregjet e aksioneve, si gjatë mandatit të parë, ashtu edhe gjatë fushatës së fundit zgjedhore. Ka përsëritur vazhdimisht se me të në krye, tregjet do të arrinin rekorde të reja dhe se ekonomia amerikane do të ishte më e fortë se kurrë.
Por, duke gjykuar nga tregjet e javëve të fundit, po ndodh e kundërta: Tregu i aksioneve ka rënë ndjeshëm. Edhe tregu i kriptovalutave ka pësuar goditje të mëdha.
Këto janë ditë të mbushura me pasiguri të madhe në tregje. Po bëhet gjithnjë e më e vështirë të shihet një drejtim i qartë për investimet, si në aksione, ashtu edhe në kriptovaluta. Sepse paqëndrueshmëria më e madhe vjen nga qëndrimi i Trump-it mbi tregtinë globale. Ai vazhdimisht shpall tarifa të reja, por më pas bën kthesa të papritura. Siç kemi parë së fundmi me Meksikën dhe Kanadanë, këto vendime kanë krijuar një lëkundje të vazhdueshme në tregjet financiare, duke i bërë ato të paqëndrueshme gjatë gjithë javës.
Kësaj duhet t’i shtojmë edhe shumë forca të tjera që po ndikojnë në tregjet financiare. Më e rëndësishmja në këtë moment është, pa dyshim, ajo e Evropës, e cila dëshiron të investojë fuqishëm në mbrojtje.
Marrim rastin e Gjermanisë: 500 miliardë euro të shpallura nga kancelari në ardhje, Friedrich Merz, në marrëveshje me SPD-në, për të rivitalizuar infrastrukturën dhe për të lehtësuar frenimin e borxhit dhe forcuar mbrojtjen.
Kjo ka lëvizur edhe tregjet financiare, natyrisht. Aksionet e industrisë së mbrojtjes janë bërë protagonistet e kësaj faze. Edhe obligacionet shtetërore kanë ndjerë ndikimin, me rritjen e normave të interesit të Bund-it, një lëvizje që nuk ishte parë që nga rënia e Murit të Berlinit.
Pse po ndodh kjo?
Sepse Gjermania do të shpenzojë më shumë, do të marrë më shumë borxh, që do të thotë më shumë obligacione gjermane në treg. Për të tërhequr investitorët, ato duhet të ofrojnë norma më të larta interesi. Në këtë skenar, edhe politikat e Trump-it ndikojnë në tregun e obligacioneve, sepse tarifat tregtare nënkuptojnë më shumë inflacion, pra rritje të çmimeve dhe si pasojë, normat e interesit të obligacioneve rriten.
Çfarë do të thotë kjo për bankat qendrore?
Ka shumë gjasa që ato do të ulin normat e interesit, por me një ritëm më të ngadaltë nga sa ishte parashikuar më parë. Këtë e konfirmoi edhe Banka Qendrore Evropiane këtë javë, përmes një sinjali nga Christine Lagarde.
Bitcoin dhe tregu i kriptovalutave
Edhe bitcoin ka përjetuar lëvizje të mëdha në këto ditë. Ai vjen nga një periudhë dobësie, e justifikuar nga disa skandale, si vjedhja e 1.5 miliardë dollarëve nga një platformë e kriptovalutave, apo problemet e presidentit argjentinas Milei, i cili u përfshi në skandale mashtrimi me emetimet e token-eve.
Lëvizja e papritur e Trump-it
Javën e kaluar, Trump bëri një deklaratë të bujshme: “Shtetet e Bashkuara do të krijojnë një rezervë strategjike të kriptovalutave.” Pastaj, natën mes të enjtes dhe të premtes, erdhi njoftimi zyrtar mbi këtë rezervë. Reagimi i parë? Një rritje e menjëhershme në tregun e kriptovalutave. Kapitalizimi i tregut të kriptove u rrit me 300 miliardë dollarë në vetëm disa orë. Por më pas u kuptua realiteti. SHBA nuk do të blejë drejtpërdrejt kriptovaluta në treg. Rezerva do të mbushet kryesisht me kriptovaluta të sekuestruara nga aktivitetet e paligjshme, dhe solli zhgënjim dhe rënie të çmimeve.
Një politikë e drejtuar nga impulset?
Në fund të fundit, ajo që po shohim është se çmimet lëvizin jo nga strategji të qarta, por nga deklaratat e papritura të presidentit amerikan. Kjo është shqetësuese, sepse jep përshtypjen se nuk ka një plan të mirëfilltë, nuk ka një axhendë të qartë, por më tepër lëvizje të drejtuara nga momenti dhe humori i liderit. Dhe ndoshta, në një farë mase, kjo është e vërtetë.
Trump është edhe kjo: një njeri impulsiv, që zakonisht bën deklarata të bujshme dhe pastaj kërkon një kompromis.
Ky është stili i tij i të bërit politikë. Por ja që ky stil politik, për momentin, nuk ka qenë i dobishëm as për tregun e aksioneve dhe as për atë të kriptovalutave. Edhe pse, kur flasim për tregun e aksioneve, nuk po flasim vetëm për miliarderët. Po flasim edhe për investitorë të vegjël, madje shumë të vegjël.
Po flasim për njerëz që ndoshta i kanë besuar kursimet e tyre bankës, e cila pastaj i ka investuar ato në tregun e aksioneve. Prandaj, nuk duhet ta imagjinojmë këtë situatë vetëm si miliarderë që humbasin para për shkak të vendimeve të Trump-it. / bota.aL
