Nga Gideon Rachman
Filmat për mafien janë një nga kontributet e mëdha të Amerikës në kulturën botërore.
Njerëzit kudo mund të këndojnë melodinë e temës për The Godfather ose të përsërisin vargje nga Goodfellas ose The Sopranos.
Por është ende një surprizë të shohësh metodat e bandave të importuara në Zyrën Ovale. Ekziston një erë e veçantë e Don Corleone në qasjen e Donald Trump ndaj tregtisë dhe diplomacisë.
Ashtu si një bos mafioz filmash, Trump di si të kalojë mes kërcënimit dhe madhështisë. Trajtojeni atë me respekt dhe ai mund t’ju ftojë në shtëpinë e tij, ku mund të shoqëroheni me familjen e tij.
Por kërcënimi nuk zhduket kurrë. Siç i shpjegoi dikur Trump Bob Woodward-it, ai beson se “fuqia e vërtetë është frika”.
Në Zyrën Ovale, Trump ka përdorur frikën dhe kërcënimet si një taktikë për të tronditur disa nga firmat më të mira ligjore të Amerikës dhe universitetet e Ivy League.
Ngjashëm si anëtarë të respektuar të klasave profesionale, të kërcënuar papritur nga bandat, objektivat e Trump u paguan shpejt me shpresën se të gjitha gjërat e pakëndshme do të zhdukeshin me shpejtësi.
Firmat ligjore si Paul Weiss dhe Skadden Arps ranë dakord të bënin punë për administratën për të shmangur shënjestrimin e urdhrave ekzekutivë të Trump.
Por lufta tarifore që Trump ka nisur po zbulon dobësinë e qasjes së bosit të mafies ndaj ekonomisë botërore.
Supozimi i Trump duket të ketë qenë se nëse ai godiste mjaft fort partnerët tregtarë të Amerikës, ata nuk do të kishin zgjidhje tjetër veçse të bënin një marrëveshje.
Djali i tij, Erik, u kërkoi vendeve të synuara të kuptojnë shpejt babanë e tij. “Unë nuk do të doja të isha i fundit që përpiqet të negociojë një marrëveshje tregtare me Donald Trump”, shkroi ai.
“I pari që do të negociojë do të fitojë – i fundit do të humbasë absolutisht”.
“Unë e kam parë këtë film gjithë jetën time”, vijoi ai.
Por bota reale dhe ekonomia globale rezultojnë të jenë shumë më komplekse sesa filmat në të cilët u njoh Eric Trump.
Shtëpia e Bardhë ka nisur një luftë tregtare me çdo komb të madh tregtar njëkohësisht. Ka ngritur gjithashtu një sëpatë në zinxhirët e furnizimit të shumë prej kompanive kryesore shumëkombëshe në botë.
Thjesht ka shumë aktorë të përfshirë që taktikat e shefit të mafies të Trump të funksionojnë. Janë të gjithë investitorët që kanë nxituar të shesin aksionet e tyre, duke bërë që bursat të rëndohen.
Ka prodhues që thjesht nuk mund të bëjnë biznes në kushtet e krijuara nga Trump – dhe që po mbyllin linjat e prodhimit.
Dhe, sa i përket bandave së presidentit kinez Xi Jinping, ata kanë vendosur të kundërpërgjigjen në vend që të shtrëngohen. Kjo po bëhet jashtëzakonisht çrregullt.
Keqkuptimi epik i Trump për mënyrën se si funksionon ekonomia globale na kujton një episod të The Sopranos, ku dy nga ekuipazhi i Tony-t përpiqen të detyrojnë Starbucks-in lokal t’u paguajnë paratë e mbrojtjes.
Ata janë larguar nga menaxheri i dyqanit, i cili u thotë: “Unë nuk mund të autorizoj diçka të tillë, do të duhej të kalonte përmes korporatës në Seattle”.
Për Trump, tregjet globale dhe biznesi ndërkombëtar po rezultojnë të jenë ekuivalenti i “korporatës në Seattle”.
I ngurtësuar, kurrë nuk do të arrijë të kërcënojë personalisht – por që kjo mund t’i pengojë planet e tij.
Dështimet e qasjes së bosit të mafies ndaj tregtisë janë tani në mënyrë dramatike të dukshme në tregje. Rezultatet ka të ngjarë të jenë po aq katastrofike në gjeopolitikë – edhe pse ato nuk do të bëhen të dukshme kaq shpejt.
Qasja e Trump ndaj aleatëve të Amerikës është t’i trajtojë ata si anëtarë të gabuar të një rakete mbrojtëse.
Disa prej tyre kanë mbetur prapa në pagesat e tyre ndaj NATO-s? Më mirë t’i rregullojnë shpejt ose, siç thotë Trump, ai do ta inkurajojë Rusinë të bëjë “çfarëdo dreqin të dojë”.
Sa i përket Ukrainës, presidenti nuk ka asnjë interes mbi retorikën për mbrojtjen e lirisë. Por ai është i interesuar të rrëmbejë disa nga mineralet e vlefshme atje.
Trump i trajton liderin rus Vladimir Putin dhe Xi Jinping sikur të ishin krerët e familjeve rivale mafioze.
Do të ketë raste kur familjet përplasen. Disa këmbësorë dhe kalimtarë mund të lëndohen. Por, në fund, qëllimi është të arrihet një marrëveshje në mënyrë që të gjithë të mund të kthehen në fitimin e parave.
Teoricienët gjeopolitikë mund të racionalizojnë një ndarje si kjo si ndarje e botës në sfera rivale të ndikimit. Por, ngjan edhe me një marrëveshje mes familjeve të ndryshme mafioze, për t’i dhënë dorë të lirë njëra-tjetrës në terrenin e tyre.
Kumbari lokal është më pas i lirë të shtyjë lojtarët më të vegjël në lagje – si Tajvani, Ukraina apo Kanadaja – pa koment nga rivalët. Kjo do të ishte sjellje e keqe.
Kjo qasje mund të funksionojë në filma. Por, në politikën ndërkombëtare është recetë lufte, paligjshmërie dhe mjerimi.
Trump tani është 78 vjeç dhe nuk mund të braktisë zakonet dhe metodat që mësoi në fillim të karrierës së tij.
Mentori i tij, Roy Cohn, ishte gjithashtu një avokat për familjet e krimit Gambino dhe Genovese. Ai i mësoi Trump-it të mos shfaqte kurrë dobësi dhe të mos tërhiqej kurrë.
Pra, përballë rënies së tregjeve globale, Trump po bën një shfaqje trimërie. Por ai është qartazi krejtësisht jashtë.
Në filma, ne e dimë se si përfundon ky skenar.
Ne jemi gati të zbulojmë se çfarë do të ndodhë në jetën reale.
“Financial Times”
