Karriera politike e ardhshme e Volodymyr Zelensky është seriozisht e rrezikuar. Presidenti po përpiqet të mbajë nën kontroll pasojat e skandalit të korrupsionit, ryshfeteve dhe shpërdorimit të detyrës që ka përfshirë krerët e agjencive shtetërore për energjinë, si edhe ministra e funksionarë të lartë, në një moment jashtëzakonisht delikat për Ukrainën.
Trajektorja e tij duket e shënuar: nga president, një hero i guximit dhe rezistencës kundër pushtimit rus në shkurt 2022, në një administrator të dobët të punëve shtetërore, të paaftë për të menaxhuar një vend në luftë në planin afatgjatë. “Problemi i tij kryesor ishte dhe mbetet se nuk ka përvojë politike. Kur u zgjodh në vitin 2019, ende pa mbushur 40 vjeç, ai nuk kishte një parti që e mbështeste. Deri disa muaj më parë, ai kishte qenë aktor, dhe kështu i vendosi miqtë dhe bashkëpunëtorët e tij më besnikë në pozicionet më të rëndësishme. Për të, besnikëria dhe lidhjet personale ishin më të rëndësishme se profesionalizmi”, shpjegojnë pothuajse në unison gazetarët dhe komentatorët në Kiev.
Rasti më i dukshëm është ai i Timur Mindich, sipërmarrësit 46-vjeçar që ishte ortak i Zelenskyt në kompaninë e prodhimit dhe që e lansoi atë si aktor të famshëm mes Moskës dhe Kievit. “Zelensky nuk pati forcën të çlirohej nga personazhe si Mindich, të cilët tani po e tërheqin zvarrë”, thotë politologu Taras Semenyuk.
Në ambientet universitare flitet për një rënie të lirë të popullaritetit të tij. Në krizë simpatie një vit më parë, sondazhet i jepnin 90 për qind mbështetje pas përplasjes me Trump dhe Vance më 28 shkurt të kaluar në Shtëpinë e Bardhë, të njëjtat vlerësime që ai fitoi duke mishëruar frymën e rezistencës kundër rusëve. Por midis majit dhe gushtit, vlerësimet e tij të miratimit ranë nga 65 në 58 përqind.
“Nëse votimi do të mbahej sot, ai nuk do të rizgjidhej kurrë. E vetmja mënyrë që ai mund të fitojë simpati është të inkurajojë hetimet dhe të zëvendësojë menjëherë zyrtarët e korruptuar, si dhe të premtojë se nuk do të kandidojë më kurrë”, na tha Katya Nesterenko, prezantuese e kanalit televiziv 1+1. Semenyuk gjithashtu pretendon se qeveria britanike po punon për ta zëvendësuar Zelenskyn sa më shpejt të jetë e mundur me ish-Shefin e Shtabit, Valery Zaluzhnyn jashtëzakonisht të popullarizuar , të cilin vetë presidenti donte ta shkarkonte në shkurt 2024, duke shkaktuar një valë kritikash që ende nuk janë qetësuar. Që atëherë, Zaluzhny ka qenë ambasador në Londër. Deri më sot, është ende e mundur të gjesh imazhe të fytyrës së tij të pikturuara nga ushtarët në muret e shtëpive pranë vijave të frontit në Donbas.
Një vlerësim i ashpër dhe thellësisht shqetësues vjen nga historiani Yaroslav Hrytsak. ” Nuk kemi qenë kurrë kaq afër rrezikut të kolapsit kombëtar . Vendi mund të shpërthejë për tre arsye kryesore: avancimi i rusëve në frontet e luftës, i lehtësuar nga presidenca Trump, e cila ka zvogëluar ndihmën ushtarake dhe mbështetjen politike; kriza ekonomike e përkeqësuar nga bombardimi i rrjetit energjetik; dhe kriza morale dhe politike e shkaktuar nga skandali i ryshfetit. Problemi mbetet se nuk mund të mbajmë zgjedhje nën bomba ruse; do të duhet të presim derisa lufta të mbarojë, por Zelensky nuk po na ndihmon aspak ta fitojmë atë”, deklaron ai.
Sipas tij, ka tre figura kombëtare që mund ta zëvendësojnë atë: Zaluzhny tashmë i emëruar, kreu i inteligjencës ushtarake Kyrylo Budanov dhe Andry Biletsky, një politikan nacionalist i krahut të djathtë i lidhur me qarqet e Batalionit Azov dhe që sot lufton në front me gradën e gjeneral brigade.
Disa në qarqet ushtarake argumentojnë se, pikërisht për shkak të krizës morale të shkaktuar nga skandali, mbijetesa e Ukrainës është gjithnjë e më shumë në rrezik. “Do të jetë një mrekulli nëse i mbijetojmë dimrit”, thonë ata. Nga ana tjetër, ka ende njësi ushtarake të motivuara për të luftuar me çdo kusht, pavarësisht se kush qeveris në Kiev.
Shtabi i Përgjithshëm pohon se, pavarësisht pranisë ose mungesës së Zelenskyt, fronti mbetet i fortë dhe, nëse Pokrovsk bie, lufta do të vazhdojë për Konstantinivkën, pastaj Kramatorskun dhe Slovianskun. Hrytsak përfundon: “Duhet të jemi të kujdesshëm ndaj propagandës ruse: ajo do ta shfrytëzojë këtë për të përhapur sloganin e vjetër disfatist se rezistenca kundër Putinit luftohet nga të pasurit në dëm të të varfërve. Tani do të jetë më e lehtë për ta dëgjuar. /”Corriere della sera”
