Shtetet e Bashkuara të Amerikës duket se janë të zhgënjyera me zvarritjet e negociatave për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Kjo ka bërë që SHBA të marrë vetë në dorë “frenat”.
Zëdhënësi i DASH, Ned Price ka zbuluar se amerikanët janë në bisedime me Bullgarinë dhe Maqedoninë e Veriut për të zgjidhur shpejt mosmarrëveshjet dypalëshe, sepse është koha që Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria të fillojnë bisedimet e para-anëtarësimit me BE-në, bëri të ditur Departamenti Amerikan i Shtetit. DASH, gjithashtu përjashton mundësinë që Tirana dhe Shkupi të ndahen në rrugën e tyre drejt integrimit në Bashkimin Evropian.
Ai theksoi se Shtetet e Bashkuara kanë qenë prej kohësh mbështetëse e fortë e integrimit të Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë në BE. “Ne besojmë se e ardhmja e Ballkanit Perëndimor është në BE. Procesi i zgjerimit promovon paqe të qëndrueshme, stabilitet dhe prosperitet në të gjithë rajonin”, tha ai. Ai shtoi se vendimi i BE-së nga marsi 2020 për hapjen e negociatave të anëtarësimit për Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë konsiderohet një hap pozitiv. “Të dy vendet kanë përfunduar detyrat bazë dhe ne besojmë se është koha për të ecur përpara së bashku në fazën tjetër të procesit të gjatë dhe sfidues të pranimit”, tha Price.
Ai shtoi se “Marrëveshja historike e Prespës ka treguar se vendet e Ballkanit Perëndimor janë të afta të kryejnë detyra të vështira, të arrijnë kompromise dhe vendime të vështira dhe ne jemi të bindur se Bullgaria dhe Maqedonia e Veriut do të bëjnë të njëjtën gjë duke negociuar mosmarrëveshjet e tyre dypalëshe”. Ky reagim vjen pasi sekretari i Shtetit Antony Blinken dhe ministri i Jashtëm francez Jean-Yves Le Drian në një bisedë telefonike javën e kaluar, deklaruan se procesi po përshpejtohej.
Pse Bullgaria mban “peng” Maqedoninë e Veriut?
Prej dy vitesh Bullgaria ka bllokuar Maqedoninë e Veriut për hapjen e negociatave me BE, për shkak të problemeve nga e kaluara. Qeveritë e reja në Shkup dhe Sofje shpresojnë se mund të arrihet një marrëveshje. 27 vendet anëtare të BE nuk po japin ‘dritën jeshile’ për mbajtjen e Konferencës së Parë Ndërqeveritare për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.
Shkak për këtë është bërë pengesa që Bullgaria i bën Maqedonisë së Veriut për shkak të mosmarrëveshjes së gjuhës dhe kulturës dhe automatikisht e pëson edhe Shqipëria, pasi nisja e negociatave mes dy vendeve trajtohet si paketë së bashku. Bullgaria kërkon nga Maqedonia e Veriut të njohë rrënjët bullgare në gjuhën dhe historinë e saj. Mosmarrëveshja midis dy palëve ka të bëjë me çështje kulturore që kanë të bëjnë me gjuhën maqedonase dhe me kombësinë e heroit Goce Del?ev.
Thuajse në të njëjta diskutime Maqedonia ishte edhe me Greqinë deri sa arritën të zgjidhnin çështjen e emrit, me Marrëveshjen e Prespës, duke e ndryshuar në Maqedoni e Veriut. Qytetarët e Maqedonisë së Veriut, pas zgjidhjes së mosmarrëveshjeve për çështjen e emrit me Greqinë, duket se këtë herë po përplasen për kulturën dhe gjuhën e tyre me Bullgarinë. Sofja zyrtare ka rindezur disa konflikte të moçme duke kërkuar që Shkupi të pranojë se gjuha maqedonase është thjesht bullgarishte dhe se maqedonasit janë në fakt bullgarë.
Argumenti është që kombi maqedonas u krijua në vitin 1944 nga Josip Broz Tito dhe Partia Komuniste e Jugosllavisë. Gjithashtu Bullgaria këmbëngulte se Goce Del?ev, një figurë revolucionare maqedonase që ka luftuar kundër osmanëve, ishte në fakt bullgar.
Këto pretendime në fakt po kthen në një probleme madhor për Maqedoninë e Veriut për të ardhmen e saj në BE, kjo pasi Bullgaria po përdor veton e saj për të bllokuar vendin e rajonit të Ballkanit. Bullgaria pranon identitetin e ri maqedonas dhe gjuhën maqedonase të krijuara siç thonë pas vitit 1945, ndërsa para kësaj periudhe Sofja pretendon se ato kanë pasur rrënjë bullgare. Pasi u bë kandidate e BE-së në vitin 2005, Maqedonia e Veriut pret për hapjen e negociatave që nga viti 2009. /Rigels Seliman
