Nga Jack Shafer
Thënia e paharrueshme e redaktorit të “Whole Earth Catalog”, Stewart Brand, në 1984, se “informacioni dëshiron të jetë pa pagesë”, rezultoi e saktë.
Për më shumë se dy dekada, gazetat, revistat dhe kompanitë e reja në internet i dhanë produktet e tyre me shpresën për të tërhequr një numër të madh lexuesish, sytë e të cilëve mund të shkojnë tek reklamuesit në internet. Jepini pa para produktet tuaja, vendosën botuesit dhe paratë nxirrini nga reklamat në internet.
Megjithatë, në thënien e tij, Brand ka bërë një saktësim duke ruajtur të njëjtën frymë dhe duke mbetur jashtëzakonisht i saktë në parashikim: “Informacioni dëshiron të jetë i shtrenjtë, sepse është i vlefshëm.” Publiku ende dëshiron përmbajtje falas, natyrisht, duke shkuar drejt faqeve si Yahoo News, BBC, HuffPost, CNN.com dhe faqe të tjera të tilla.
Por lajmet e mbështetura nga reklamat nuk mund të fitojnë para nga të gjitha ato klikime, siç ndodh me Google, Facebook dhe Amazon, të cilat përfundimisht u futën në tregun e reklamave në internet. Ky triopol tani mbledh rreth 90 për qind të të gjitha reklamave online në SHBA dhe gjysmën e të gjitha shpenzimeve amerikane për reklama.
Duke kërkuar diku tjetër për të ardhura, botimet po orientohen gjithnjë e më shumë drejt xhepave të lexuesve për të fituar, dhe informacioni që dëshiron të jetë i shtrenjtë ka lënë gjurmë në të gjithë peizazhin mediatik. New York Times, i cili filloi të demonstrojë një dekadë më parë se lexuesit e shumtë mund të binden të paguajnë direkt për përmbajtjen online, është bërë Godzilla moderne e abonentëve.
Tani numëron 7.1 milion abonentë që paguajnë për produktet e tij dixhitale. Javën e kaluar, gazeta zgjeroi modelin e paguar duke shtuar shtatë buletine shtesë në 11 ofertat ekzistuese të buletinit vetëm për abonentët. Është Substack, platforma e buletinit që është ngritur nga zero në 2018 në një kolos prej gati një milion abonentësh sot dhe po zgjerohet jashtë vendit. Faqja sportive Athletic, e cila kishte 100 000 abonentë në 2018, tani ka rreth 1.2 milion.
POLITICO më thotë se nxjerr gjysmën e të ardhurave nga gazetat e saj të paguara për bizneset dhe profesionistët. Në fund të vitit të kaluar, ESPN+ i zhvendosi të gjithë analistët e saj sportivë pas “murit” të pagesës. Puck, një faqe lajmesh që mbulon Hollywood-in, Silicon Valley, New York City dhe politikën, do të nisë së shpejti, pasi të mbështetet financiarisht nga abonentët. Edhe Reuters ka ngritur një “mur” pagese.
Kjo nuk do të thotë se gazetaria në internet është kthyer në masë nga etja për klikime në etje për abonentë. Klikimet do të mbeten gjithmonë. Por konsumatorët kanë vërtetuar nocionin se ata vlerësojnë lajmet e jashtëzakonshme, cilësore dhe janë të gatshëm të paguajnë për to në të njëjtën mënyrë siç paguajnë për gaz, veshje dhe ushqim.
Rritja e Substack dhe platformave të tjera të pajtimtarëve – Revue e Twitter, Buletini i Facebook, Ghost, Mailchimp dhe të tjera – i ka kthyer blogjet në biznese të shëndetshme, duke i lejuar autorët e tyre të nxjerrin të ardhura duke tërhequr disa mijëra pajtimtarë me pagesë. Kërkesa për abonentë është bërë aq intensive sa që disa media, siç është Insider, i vlerësojnë autorët pjesërisht bazuar në numrin e lexuesve që historitë e tyre i kthejnë në abonentë, raportoi Digiday në prill.
Por media me bazë abonentët nuk është një ilaç gazetaresk. New Yorker mendon se sukseset e Substack mund të dëmtojnë industritë e gazetave dhe revistave tashmë të dëmtuara, duke u hequr talentet dhe të ardhurat. Kritikë të tjerë shqetësohen se kalimi në praktikën e abonimit do të ngadalësojë lajmin falas që ka dalë për dy dekada, duke i dhënë kujtdo që ka një llogari në internet qasje falas në përmbajtje me cilësi të lartë dhe duke demokratizuar lajmet.
Pavarësisht nga të gjitha gabimet e tyre, gazetat ditore janë përpjekur gjithmonë të mbeten të përballueshme si për lexuesit e nivelit të lartë, ashtu edhe për ata të nivelit të ulët. Ndërsa qasja në lajmet falas dhe cilësore bie, disa shqetësohen se një ndarje dixhitale e lajmeve do të dalë në pah pasi faqet më të mira të lajmeve do t’i japin formë punës së tyre për të kënaqur “të pasurit” që paguajnë dhe do të neglizhojnë “ata që nuk kanë”.
Janë të pakta dëshmitë që tregojnë se banda e paguar do të dalë me sukses në tregjet lokale dhe rajonale, ku gazetat ende po përpiqen të jenë gjithçka për të gjithë. Këto botime ishin në rënie dhe ka dyshime nëse shumë prej tyre do të tërheqin mjaftueshëm klientë që paguajnë nga brezi i ardhshëm i konsumatorëve të lajmeve.
Përgjatë dy dekadave të para, botuesit online bënë atë që kishin bërë gjithmonë kolegët e tyre të printit dhe të transmetimit: maksimizuan madhësinë e audiencës dhe ua shitën reklamuesve. Logjika e momentit i bëri botuesit t’i bëjnë kopjet e tyre falas dhe ndjekja e trafikut çoi në normalizimin e klikimeve.
Disa botues e kërkonin aq me ngulm trafikun, saqë i paguanin autorët në bazë të klikimeve, dhe disa vijuan ta bënin këtë deri në vitin 2020. Por të nxirrje para nga përmbajtja që bëhej virale ishte e vështirë. Vetëm Google dhe Facebook ia dolën në këtë pikë, dhe gjithnjë e më shumë para të gjeneruara nga reklamat online shkuan tek ata.
Pasi e humbën betejën për “sytë” e lexuesve, botuesit e lajmeve kanë kaluar në dëshirën për paratë e tyre. Ajo që i kënaq botuesit në lidhje me pajtimet është ajo që, të gjithë nga Amazon në Spotify te Dollar Shave Club tek Netflix, është mbështetja në të ardhura të qëndrueshme. Reklamuesit janë një grup i lëvizshëm që duhet të inkurajohen të regjistrohen herë pas here.
Abonentët janë relativisht besnikë dhe krijojnë një prirje për pajtimet e tyre, gjë që i bën ata të ndihen sikur i përkasin diçkaje të veçantë. (Natyrisht, disa praktika abonimi e bëjnë anulimin shumë të vështirë, gjë që është vërejtur.) Abonentët e fundit të Esquire online mund të jenë befasuar kur morën mirëseardhje të zhurmshme dhe të zjarrta nga faqja, që u bënte lajka për shijen e tyre të mirë.
“Mirësevini në Esquire Select! Jemi të emocionuar që vendosët të na bashkoheni”, shkruan Esquire. Po kështu, faqe si Slate dhe Puck inkurajojnë pajtimtarët t’i mendojnë abonimet e tyre si akte “anëtarësimit” që i vendosin ata në një kategori të privilegjuar.
Dhe për ata që nuk u nënshtrohen joshjeve të ekskluzivitetit, ka mure pagese të kudogjendur. Nuk mund të lundrosh gjatë në internet duke kërkuar përmbajtje cilësore pa hasur në një “mur” pagese. Shumë faqe, të tilla si Vanity Fair, Slate, New York, Wired, Fortune, New Yorker, Wrap, Forbes, Time dhe shumica e gazetave kryesore dhe të vogla ende lejojnë disa faqe falas para se t’ju ndërpresin dhe t’ju nxjerrin përpara një kërkesë për abonim. Mesazhi është akoma “Mirësevini të gjithë”, por në të vërtetë ka kuptimin “Mirë se vini të gjithë ju që paguani”.
Rritja e abonimeve ka zvogëluar fuqinë e reklamuesve për të diktuar ose ndikuar në mënyrë delikate në mbulimin e lajmeve, një dhimbje koke që ka pllakosur çdo botim të mbështetur nga reklamuesit që nga fillimi i kohës. Botuesit të djeshëm i duhej të shqetësohej për bojkotimin e reklamuesit. Ndërsa kjo është një gjë e së kaluarës për botimet me abonim, gjërat nuk janë zgjidhur përfundimisht.
Botuesit duhet të shqetësohen për bojkotin e lexuesve, në rast se prekin ndjeshmërinë dhe politikën e tyre. Mediat sociale ia kanë bërë të lehtë lexuesit të ndërtojnë dhe ndjekin penalisht një çështje kundër një botimi. Vitin e kaluar, punonjësit e New York Times angazhuan miliona media sociale për të protestuar kundër publikimit të komentit të senatorit Tom Cotton për dërgimin e trupave federale për të shuar trazirat. Gazeta u tërhoq, kërkoi falje për botimin e shkrimit të republikanit të Arkansasit dhe redaktori i faqeve të opinioneve dha dorëheqjen. Një mësim i nxjerrë këtu ishte se një klub duhet të mendojë dy herë para se të botojë diçka që mund të ofendojë dhe zemërojë anëtarët e tij.
Ndërsa modeli i pajtimtarëve funksionon jashtëzakonisht mirë për revistat e mëdha dhe gazetat e markave kombëtare si New York Times dhe Washington Post, të cilat mund të tërheqin abonentë në Kaliforni dhe Teksas si dhe Nju Jork, Florida dhe Pensilvani, kjo nuk vlen për të gjithë. Siç vuri në dukje Wired dhjetorin e kaluar, gazetat lokale dhe rajonale bazohen në baza më të vogla të popullsisë sesa Times dhe Post, të fiksuara në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar.
Askush në Maine nuk është shumë i interesuar për Dallas Morning News (nëse nuk janë fanatikë të Coëboys) dhe banorët e Minesotës nuk ka të ngjarë të regjistrohen në San Francisco Chronicle nëse nuk janë adhurues të Bay Area. Në gjuhën e Silicon Valley, Times dhe Post mund të kapin masa të gjera lexuesish sepse u flasin audiencave të arsimuara dhe të pasura në të gjithë vendin dhe në të gjithë botën. “The Morning News” dhe “Chronicle”, nga hyjnë në llogari fare. Faqet e tyre janë një shitje e vështirë për këdo, përveç vendasve.
Rritja e mediave me abonim nuk është shkaku i rënies së gazetës – gazetat ishin në rënie si medium masiv për dekada të tëra. Përkundrazi, bumi i pajtimtarëve është rezultat i rënies së gazetës pasi botuesit janë përpjekur të gjejnë burime të reja të ardhurash.
Para uebit, prodhimi i gazetave subvencionohej shumë nga reklamat, duke kontribuar deri në 80 për qind të të ardhurave totale të tyre. Këto burime fitimprurëse i lejuan gazetat të mbështesin zyrat në kryeqytetet e shtetit dhe Uashingtonin, dhe të organizonin mbulimin e qytetit dhe periferisë. Por ndërsa reklamat në internet i shtynë reklamat e gazetave drejt pikës së zhdukjes, botuesit menduan se ata nuk kishin zgjidhje tjetër veçse të shkurtonin faqet e tyre dhe mbulimin e lajmeve në një madhësi në përpjesëtim me të ardhurat që sillnin dhe të faturonin lexuesit drejtpërdrejt për të mbledhur të ardhura.
Në librin e saj të ri, “Lajmet për të pasurit, të bardhët dhe ata me gjak blu”, studiuesja e medias Nikki Usher paralajmëron për anën negative të gazetarisë së krijuar kryesisht për ata që paguajnë biletën e plotë. Çmimet e larta të abonimit e kanë bërë gazetën e sotme, qoftë të shtypur apo online, një mall luksi.
Në vitin 2019, Joshua Benton i Nieman Labs raportoi se kostoja e pajtimit mesatar të gazetave print ishte dyfishuar në vetëm një dekadë. Lexuesit tani ofrojnë më shumë të ardhura për gazetat sesa reklamuesit, sipas një raporti të fundit të Peë. Ky fakt është pak iluziv. Raporti i ri nuk është aq një çështje e rritjes së të ardhurave të lexuesve, sa është çështje e zhdukjes së të ardhurave nga reklamat.
Rreziku i afërt, shkruan Usher, është një e ardhme në të cilën gazetat i japin formë mënyrës si e mbulojnë ngjarjen për t’iu drejtuar grupit që ka demonstruar gatishmërinë më të madhe për të paguar për lajme cilësore: elitat e pasura, të bardha dhe liberale. Nëse lexuesit me të ardhura më të ulëta nuk paguajnë për lajmet cilësore, ata rrezikojnë të mbeten të painformuar ose, më keq akoma, të bien pre e keqinformimit nga operacionet e lajmeve të rreme falas, media ideologjike të kamufluara ose postime virale në mediat sociale.
Nuk duhen lënë pa thënë edhe elementët pozitivë të mediave me abonim. Prodhojnë kopje cilësore. Punësojnë gazetarë, gjë që është një gjë e mirë. Sigurojnë një alternativë ndaj mediave masive. Nuk mund të mohojmë se kjo lloj medie ka nxitur lulëzimin e qindra nismave gazetareske. Faqet me pagesë e kanë bërë më të lehtë dhe më të lirë se kurrë më parë për mediat e jashtme të faturojnë për podkastet e tyre ose të sfidojnë aktorët e lajmeve, falë të tillëve si Substack, që drejtojnë operacionet e faturimit të kartave të kreditit, hostin dhe shpërndarjen me postë elektronike.
Dhe ne nuk duket se i jemi afruar ngopjes së tregut për mediat me abonentë. Në vitin 2018, një pjesë e Lab Nieman profetizoi apokalipsin e abonimit. Kjo ende nuk ka ndodhur, natyrisht, dhe tregu duket të jetë gjithçka tjetër përveçse i ngopur. Mund të pyesni një gazetar në çdo kohë dhe do t’ju tregojë idenë e tij për një faqe me pagesë, që do të ndjekë ritmin. Krejt papritur, çdo njeri me një tastierë përpara është kthyer në një sipërmarrës potencial në fushën e mediave.
Shembulli më i mirë i dinamizmit të bazuar te abonentët mund të gjendet në sagën e faqes sportive dhe të kulturës, Defector. Defector u themelua nga punonjësit e redaksisë së Deadspin, të cilët u larguan nga puna në vitin 2019 pas një mosmarrëveshjeje me menaxhmentin, për të prodhuar në thelb të njëjtin produkt.
Defector, i cili ka tërhequr dhjetëra mijëra abonentë, është po aq i mirë sa Deadspin që është falas. Disa mund të thonë se është më mirë. Ana negative e abonimeve është një audiencë shumë më e vogël e Defector sesa kishte Deadspin, gjë që zvogëlon ndikimin e saj kulturor. Është një kompromis i pashmangshëm për media të tilla.
George Seldes, një nga gazetarët më të suksesshëm të Amerikës, krijoi buletinin e tij letrar dhe postar. Në fakt, me një qarkullim prej 176 000 kopje në fund të viteve 1940, duke lënë pas “New Republic” dhe “Nation”, ai u kthye në fenomen. Pak a shumë i ashpër në qasjen e tij gazetareske si të gjithë yjet e Substack, si Glenn Greenwald, Matt Yglesias ose Matt Taibbi, Seldes, ai duhej t’i ishte gëzuar triumfit të tij.
Në vend të kësaj, ai ishte i dëshpëruar se nuk arriti te masa. Pavarësisht se sa shumë u përpoq, ai u ankua në numrin e tij të fundit se nuk mund të shkonte shumë përtej “liberalëve 5 dollarë” që u pajtuan në fakt. Ai donte një audiencë masive që do ta lejonte atë të mbante të njëjtin hap me gazetat e mëdha që arritën në një milion pajtimtarë. Ai donte që fjalët e tij të kishin aq ndikim sa ato të tyret. Në vend të kësaj, auditori elitar që ai kishte kultivuar u bë më shumë një jehonë dhome.
Ndërsa filozofia e klikimeve i ka lënë vendin një modeli biznesi të bazuar në pajtimin e parapaguesit, muret e pagesave e kanë ushqyer New York Times-in, duke u dhënë zërave margjinalë një foltore nga mund të dëgjohen, duke ripërtërirë sipërmarrjen gazetareske, duke errësuar fuqinë e reklamuesit dhe duke siguruar një burim të rregullt të ardhurash që lejon redaktorët të planifikojnë mbulim afatgjatë.
Por kostoja, ajo që ne ende nuk na është faturuar apo llogaritur, duket të jetë erozioni i një kornize të përbashkët referimi që siguruan mediat e vjetra dhe ardhja e atyre që studiuesi i medias, Stephen Bates, i quan komunitete të mbyllura të informacionit që prodhojnë “të ardhura, në vend të shkretëtira të lajmeve”. Çdo e mirë, me sa duket, sjell nga pas një të keqe.
Shkrimi është botuar në Politico.eu /Përktheu: Gazmira Sokoli
