Tani Irani dhe Ukraina. Sigurisht që marrëveshja për Gazën është e rëndësishme — Trump pret që pengjet të lirohen midis së hënës dhe së martës, dhe po përgatit një udhëtim në Egjipt dhe Izrael për të festuar. Por objektivi edhe më ambicioz, ai që me të vërtetë do ta meritonte Çmimin Nobel për Paqen sot ose në të ardhmen, është ndërtimi i një paradigme të re për Lindjen e Mesme, duke e zgjeruar marrëveshjen për të gjithë vendet e përfshira në Marrëveshjet e Abrahamit dhe duke përfshirë edhe Teheranin.
Këtë e pranoi vetë presidenti, duke folur gjatë mbledhjes së kabinetit të tij në Shtëpinë e Bardhë: “Sulmi ndaj Iranit ishte i rëndësishëm për arritjen e marrëveshjes mbi Gazën.” Pastaj shtoi: “Irani dëshiron të punojë për paqen, ne do të punojmë me Iranin.”
Diskurs i ngjashëm edhe për Ukrainën: “Nuk kam ndërmend të tërheq trupat amerikane nga Evropa,” tha Trump, “edhe pse mund ta përjashtojmë Spanjën sepse nuk investon mjaftueshëm në mbrojtje. Por jam gati të vendos sanksione të reja ndaj Rusisë: do ta mbyllim edhe këtë luftë.”
Trump falënderoi udhëheqësit e Katarit, Egjiptit dhe Turqisë për ndërmjetësimin, duke lavdëruar veçanërisht Erdoganin: “Ka qenë i përfshirë në marrëdhëniet me Hamasin, i shkëlqyer.” Më pas bëri shaka për kryeministrin izraelit Netanyahu: “Mendoj se Bibi është shumë popullor për momentin, shumë më tepër se para marrëveshjes.” Ai konfirmoi se është ftuar të flasë në Knesset, duke dhënë gatishmërinë e tij: “Nëse ma kërkojnë, do ta bëj.” Nëse vizitat mjekësore që ka planifikuar sot në spitalin ushtarak Walter Reed nuk e pengojnë, “do të përpiqem të shkoj në Egjipt për nënshkrimin zyrtar të marrëveshjes” dhe më pas në shtetin hebre.
Duke u bërë më serioz, ai pranoi vështirësitë ekzistuese: “Trupat e disa pengjeve do të jetë e vështirë të gjenden.” Por qëllimi mbetet i qartë: “Së pari t’i kthejmë pengjet, kjo ishte ajo që të gjithë donin. Pastaj do të diskutojmë për çarmatimin, tërheqjen dhe njëzet gjërat e tjera që duhet të ndodhin.” Përfshirë edhe rindërtimin: “Do të krijojmë një Gaza ku njerëzit mund të jetojnë. Vendet arabe do të dalin përpara për ta rindërtuar.” OKB-ja denoncon se deri tani ka arritur të transportojë vetëm 20% të ndihmave humanitare të nevojshme, por ka 170 mijë tonë mallra gati për shpërndarje.
Sipas Associated Press, Pentagoni është gjithashtu gati të mobilizohet për armëpushimin: “Shtetet e Bashkuara po dërgojnë rreth 200 ushtarë në Izrael për të mbështetur dhe monitoruar marrëveshjen e ndalimit të zjarrit në Gaza, si pjesë e një ekipi që përfshin vende partnere, organizata joqeveritare dhe aktorë të sektorit privat,” deklaruan të enjten zyrtarë amerikanë. Këta zyrtarë, që folën në kushte anonimiteti për të diskutuar detaje që nuk ishin autorizuar për publikim, thanë se Komanda Qendrore e SHBA-së do të krijojë një “qendër bashkërendimi civile-ushtarake” në Izrael, e cila do të ndihmojë në lehtësimin e fluksit të ndihmave humanitare, si dhe të mbështetjes logjistike dhe të sigurisë në territorin e shkatërruar nga dy vjet luftë.
Për të ardhmen, Trump nuk është angazhuar për zgjidhjen me dy shtete: “Nuk kam një vizion, do të ndjek atë që palët kanë rënë dakord.” Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Guterres, duke ofruar mbështetje të plotë për zbatimin e marrëveshjes, e paralajmëroi: “Si për izraelitët ashtu edhe për palestinezët, kjo marrëveshje ofron një rreze lehtësimi. Kjo rreze duhet të bëhet agimi i paqes, fillimi i fundit të kësaj lufte shkatërrimtare. I nxis të gjithë të përfitojnë nga kjo mundësi epokale për të ndërtuar një rrugë politike të besueshme — një rrugë drejt përfundimit të okupimit, njohjes së së drejtës për vetëvendosje të popullit palestinez dhe arritjes së zgjidhjes me dy shtete.”
Sekretari i Shtetit Rubio zbuloi se “përmbysja ndodhi më pak se dy javë më parë, me takimin në OKB midis presidentit dhe vendeve arabe e myslimane, dhe më pas me Netanyahun.” Nuk ka dyshim se stili i drejtpërdrejtë, joformal dhe në disa raste i ashpër i Trump-it ka qenë elementi kyç i arritjes së marrëveshjes, deri në atë pikë sa sipas Washington Post ai do ta meritonte Çmimin Nobel. Përfshirë presionet që vetëm ai mund t’i ushtronte mbi kryeministrin izraelit, veçanërisht pas bombardimit të Dohas, që pasoi dritën jeshile ushtarake të muajve të kaluar dhe që kontribuoi në dobësimin e Hamasit. Tani megjithatë duhet ndërtuar mbi këtë rezultat fillestar, për të siguruar që nga faza e parë të kalohet me të vërtetë në të dytën, kur pengjet të mos jenë më instrument presioni, por nga njëra anë të ndodhë çarmatimi dhe nga tjetra të nisë tërheqja.
Trump megjithatë sheh tashmë përtej kësaj. Ai dëshiron të zgjerojë Marrëveshjet e Abrahamit me Arabinë Saudite — çka kishte shtyrë Iranin të nxiste sulmin e Hamasit më 7 tetor — dhe ndoshta të përfshijë edhe vetë Teheranin, duke krijuar kushtet për një paqe që Lindja e Mesme nuk e ka parë kurrë më parë./La Repubblica
