Reforma në drejtësi është një ndër reformat më të rëndësishme të ndërmarra ndonjëherë nga vendi ynë. Në korrik të vitit 2016 ajo u miratua me konsensus të plotë politik nën kujdesin e ndërkombëtarëve, ndërsa prej disa muajsh ka nisur edhe procesi i vetingut në radhët e gjyqtarëve dhe prokurorëve.
Brenda vjeshtës pritshmëritë janë që kjo reformë të bëjë hapa përpara dhe të ngrihen edhe organet e reja të drejtësisë, siç janë Këshilli i Lartë Gjyqësor, Këshilli i Lartë i Prokurorisë, Struktura e Posaçme Antikorrupsion dhe Byroja Kombëtare e Hetimit. Por sa është kostoja që duhet të paguhet për zbatimin e plotë të të gjithë objektivave të reformës në drejtësi dhe ngritjen e strukturave të reja? EURALIUS ka përgatitur një plan që përfshin vitet 2016-2020 në lidhje me të gjitha shpenzimet që zbatimi kësaj reforme do të kërkojë.
Sipas dokumentit të siguruara nga gazeta, në total ngritja e organeve të reja të drejtësisë do të kushtojë 100 milionë euro. Ndërkohë, vetëm zbatimi i ligjit për statusin e gjyqtarëve do të ketë një kosto prej 8 milionë euro, përfshirë këtu dhe pagat e reja. Por përveç pagave, 80 mijë euro do shkojnë për trajnimin e tyre dhe 470 mijë euro për ndihmës-magjistratët.
Zbatimi i ligjit për Gjykatën Kushtetuese do kushtojë 45 mijë euro, para këto që kryesisht kanë shkuar për hartimin e ligjit. Nga ana tjetër BE ka programuar riorganizimin e gjykatave sipas ndarjes territoriale. Një gjë e tillë do ketë kosto 450 mijë euro, pasi këtu përfshihen dhe riparimet e godinave dhe materialeve.
Institucionet e reja
Një kosto të lartë do kenë dhe institucionet e reja. Vetëm Këshilli i Emërimeve në Drejtësi do ketë një kosto prej 184 mijë euro. Në këtë shumë, 10 mijë euro do shkojnë për trajnim, 10 mijë euro për hartimin e manualit të brendshëm, ndërsa 100 mijë euro do jetë kostoja e aksesit në të dhënat e bankave ndërkombëtare. Një tjetër element që do kushtojë është provimi për juristët. Me reformën në drejtësi kushdo që mbaron juridikun duhet që t’i nënshtrohet provimit të shteti dhe kjo do ketë një kosto prej 80 mijë eurosh.
Nga ana tjetër 150 mijë euro do shpenzohen vetëm për trajnime nga Shkolla e Magjistraturës. Bëhet fjalë për pagesa të pedagogëve, kurrikulën dhe të gjitha trajnimet dhe aktivitetet. Një kosto do ketë dhe përmirësimi i shërbimit në gjyqësor, sa i takon asketit të qytetarëve, njoftimeve dhe shpalljes së vendimeve, etj. E gjithë kjo do të ketë një kosto prej 259 mijë euro. 1.6 milionë euro do shkojnë për ndihmën juridike dhe 240 mijë euro për përmirësimin e marrëdhënies së gjykatave me median.
Ngritja e KLGJ dhe KLP
Ngritja e Këshillit të Lartë Gjyqësor dhe atij të Prokurorisë do kushtojë 900 mijë euro. Përtej ngritjeve të organeve të reja të drejtësisë, reforma në drejtësi ka si objektiv edhe ngritjen e sistemit të menaxhimit të çështjeve, e cila do të ketë një kosto prej 1 milion eurosh. Ndërsa për përmirësimin e sistemit të botimeve elektronike të Qendrës së Botimeve Zyrtare do të shkojnë plot 550 mijë euro.
Kjo shifër është përllogaritur duke supozuar se për këtë detyrë do të ketë një personel të ri të përkohshëm të përbërë nga afro 20 punonjës që do kryejnë regjistrimin e akteve ekzistuese. Po ashtu, në planin e përgatitur nga BE të siguruar nga gazeta theksohet se gjatë rrugës mund të ketë nevojë sërish për personel shtesë sepse do të ketë implikime të vazhdueshme./Mimoza IBRA
