Ish-kryetari i Shërbimit Informativ Shtetëror, Fatos Klosi tregoi sesi Shtetet e Bashkuara të Amerikës sigurojnë të dhëna për pushtetarët tanë. Gjatë një interviste për gazetën “SOT”, teksa komentoi shpalljen “non grata” të ish-kryetarit të Bashkisë së Durrësit, Vangjush Dako, Klosi deklaroi se ky ishte një mesazh për të gjithë politikanët e tjerë. Ai pret që të ketë edhe shumë emra të tjerë që do të futen në listën e zezë të amerikanëve.
Ish-kreu i SHISH zbuloi se provat Amerika i siguron qoftë nga letrat që çojnë çdo ditë qytetarët në formë ankese në Ambasadën Amerikane, qoftë përmes përgjimesh. Madje ai theksoi se gjatë kohës që ka qenë në drejtim të SHIK, SHBA dinte më shumë të dhëna për shqiptarët sesa këta të fundit dinë për veten e tyre. Në vijim të intervistës, Klosi komentoi edhe ecurinë e reformës në drejtësi. Ai u shpreh se nga kjo reformë rrezikohen shumë politikanë. Sipas tij, Amerika ka investuar kaq shumë dhe është kaq shumë prezente në Shqipëri sepse kërkon të përçojë mesazhin që ata janë këtu për mos i lënë hapësirë Rusisë për zgjerim të ndikimit. Duke folur për aktualitetin politik, Fatos Klosi deklaroi se zgjedhje në 13 tetor nuk duhet të ketë.
-Shtetet e Bashkuara të Amerikës shpallën “non grata” ish-kryetarin e Bashkisë së Durrësit, Vangjush Dako. Si e komentoni këtë vendim? A ishte një mesazh i qartë që amerikanët dhanë për pushtetarët shqiptarë?
Absolutisht që ky është një mesazh. Për mua ky është thjesht një mesazh që amerikanët po japin. Unë nuk besoj se ata kanë ndonjë gjë me Vangjushin, por si mesazh është i fortë sepse vjen në një kohë kur politika është e trazuar dhe janë publikuar disa telefonata në formën e përgjimeve. Si duket amerikanët duan të forcojnë efektin që bëjnë telefonatat dhe shpallja “non grata” pikërisht në këtë çast është tamam për atë punë. Është një mesazh që jepet për të gjithë politikanët. Natyrisht që efektin më të madh një mesazh e jep kur jepet mbi pozitën. Nëse bëhet fjalë për njerëz të pozitës, atëherë kjo duket si një gjë më e madhe. Amerikanët kanë zgjedhur edhe momentin, edhe njeriun për ta dhënë atë mesazh.
-Pas Dakos, sipas jush, a do të ketë edhe politikanë a zyrtarë të tjerë që do të futen në listën e zezë të Amerikës?
Jam i sigurt që do të ndodhë, madje kam siguri që për politikanët do të ketë pak më shumë sesa “non grata”. Në kuptimin që reformën në drejtësi praktikisht po e bëjnë amerikanët. Dhe reforma në drejtësi me ngritjen e organeve të reja dhe të gjitha proceset e tjera që duket se nuk do të ndalojnë, priten pastaj pasoja direkt mbi politikanët për të demonstruar që kjo reformë ishte e suksesshme, ashtu siç ishte projektuar, ashtu siç pritet. Unë them që do të ketë efekt në politikë, por jo vetëm në politikë. Njerëzit do ta shohin me syrin e tyre se ashtu siç ndodhi me gjyqtarët dhe prokurorët, ku figura që cilësoheshin si të paprekshme tani kanë hapur krahun dhe nuk guxojnë të ngrenë zërin, ashtu do të ketë edhe në politikë. Do të ketë shumë sepse njerëzit e dinë që politika në Shqipëri është e përlyer, e korruptuar. Do të ishte gabim ta përgjithësonim dhe unë dua ta theksoj që në korrupsion secili ka përgjegjësinë e vet. Dhe politikanët, grupimin tonë politik do të ishte gabim ta quanim të gjithën të korruptuar. Por mesazhi që do të jepte vendosja e drejtësisë edhe në politikë do të ishte ajo që të gjithë presin. Shumë njerëz kanë arritur në përfundimin që kjo gjë nuk do të bëhet, por unë kam shpresë që po. Ka emra plot që meritojnë të ndëshkohen, por dua t’ia lë drejtësisë.
-SHBA thotë se ka fakte të forta që Dako është i përfshirë në korrupsion. Si i sigurojnë amerikanët të dhënat për pushtetarët tanë?
Shqiptarët vërejtjet që kanë natyrisht i çojnë edhe tek portali që ka hapur kryeministri, por shumica i çojnë në Ambasadën Amerikane. Mua më vjen pak për të qeshur, por shqiptarët kanë këtë idenë që çdo gjë e zgjidhin amerikanët. Për amerikanët nuk është e çuditshme kjo, janë mësuar tani. Kjo është një rrugë. Janë letrat e qytetarëve. Ato nuk janë dokumentet zyrtare, por brenda tyre ka indicie që u shërbejnë amerikanëve për të vijuar më tej me gjetjen e provave. Nga ana tjetër, të jeni të sigurt që Shtetet e Bashkuara për të gjithë ata që ju del emri gjëkundi, qoftë në shtyp, qoftë në këto letrat që ju dërgon populli apo informacione të tjera që ata kanë, i sigurojnë edhe përmes përgjimit. Mos harroni që amerikanët përgjonin Merkelin, që është figura më e rëndësishme politike në Evropë dhe jo pastaj politikanë shqiptarë që e kanë si për t’u çlodhur. Ata duhet të kenë informacione për pushtetarët tanë sepse ata kanë interesa në rajon dhe në vendin tonë. Sigurisht duan të dinë se me kë bisedojnë, me kë lidhin marrëveshje, kujt t’i besojnë dhe kujt jo. Nuk është thjesht se duan të na ndihmojnë neve. Kanë interesat e tyre. Mos harroni që ata bashkëpunojnë fort me policinë shqiptare, akoma më fort me Shërbimin Informativ Shqiptar. Kështu që nuk është për t’u çuditur si i sigurojnë këto informacione. I kanë të gjitha burimet. Madje këtë e them me bindje sepse që në kohën që unë kam qenë në SHIK ata dinin më shumë për shqiptarët sesa dinim ne. Kishin më shumë burime. Mos harro është një ambasadë e madhe në Shqipëri, pjesë e së cilës nuk janë vetëm ambasadorë, diplomatë. Ata kanë korpus paqeje dhe lloj-lloj njerëzish që dinë gjëra për ne. Është një komb i madh dhe i ka në dispozicion të gjitha mjetet, edhe financiare, edhe njerëzore për të qenë të qartë se me kë kanë të bëjnë. Në Evropë ne jemi aleatët më të afërt me ta. Kështu që nga kjo pikëpamje janë të interesuar edhe për interesat e tyre, jo vetëm për tonat.
-Ne folëm për reformën në drejtësi dhe ju thatë që prisni që e njëjta valë goditjesh si me gjyqtarët dhe prokurorët të kalojë edhe në politikë. Por, për të shkarkuarit nga vetingu, a prisni që të ketë ndjekje penale apo duhet të mjaftohemi me shkarkimin e tyre?
Ndjekja penale do të ishte një gjë tjetër pastaj. Ndjekja penale kërkon më shumë prova. Futja në ligjin antimafia është një gjë shumë e madhe dhe e bën më të lehtë këtë problem sepse është detyrimi i tyre që të japin prova që nuk janë të korruptuar. Këtë ka të re ndjekja penale. Aq sa unë s’e kam besuar kur u bë sepse është disi në kontradiktë me parimet e përgjithshme të drejtësisë që akuzuesi e ka detyrimin e provës. Ndërkohë me ligjin antimafia këtë e ka i akuzuari. Kështu që nuk e kanë aq të lehtë ata që akuzohen që të gjejnë prova. Por si një fazë e parë për mua do të mjaftonte. Do të më mjaftonte në drejtësi, jo në politikë. Që në drejtësi problemet të zgjidhen më kollaj, në mënyrë që drejtësia të fillojë të funksionojë e drejtë, jo me njerëz të korruptuar. Në politikë duhet të ketë edhe ndjekje penale kur politikanët e kanë bërë veten për ndjekje penale. Është shumë e rëndësishme edhe mesazhi që jepet. Parimet e drejtësisë në vendet demokratike nuk janë që drejtësia ndëshkon. Drejtësia dënon në mënyrë që të japë mesazh, dënon në mënyrë që i dënuari të fillojë të mendojë në një mënyrë tjetër. Por sidomos tek politikanët duhet bërë, janë të pandarë ndëshkimi me rikuperimin. Pse? Sepse politikanët janë shitur për njerëzit më të ndershëm të kombit, për baballarët e kombit. Dhe të dalë që ata janë të korruptuar, që ata e kanë mendjen tek interesi i tyre, është shumë e rëndë. Për mua, duhet të ketë shumë politikanë që duhet t’i tremben reformës. Fatkeqësisht duhet të ketë shumë.
-A prisni që me ngritjen e SPAK, që duket shumë pranë, të kemi edhe rihapje të dosjeve të bujshme, hetimet për të cilat janë pezulluar apo pushuar?
Sigurisht që pres. Me thënë të drejtën për korrupsion nuk ka pasur shumë dosje të bujshme. Nuk kanë vajtur punët që të hapen dosje për korrupsion. Janë lënë në mes të gjitha. Pra korrupsioni nuk ka qenë i kësaj kategorie. Korrupsioni është fshehur, është ndihmuar që në nisje. Mbase nuk ka dosje. Por nëse ka të tilla, sigurisht që duhen riparë, duhen rihapur sepse i përkasin një politikani. Për të krijuar figurën e politikanit duhen të gjitha të dhënat për të thënë se kush është ai njeri. Prandaj bëhet CV për të parë se kush je në këtë fushë. Kështu që për mua duhet bërë. Nuk duhet të ketë amnisti për këtë punë. Ne e kemi pësuar shumë nga një amnisti që Berisha bëri në 1997. Ai e justifikoi më idenë që të mos nxehen gjakrat, që njerëzit të pranonin gabimet më kollaj, por ishte më e vështirë kështu sepse kur duhej mbajtur qëndrim, krimi u amnistua. Prandaj them që nuk duhet të ketë amnisti të asnjë lloji.
-Sipas jush, a do t’ia arrijë SPAK të zbardhë çdo dosje korrupsioni? Do ta përmbushë misionin?
Pres, kam dëshirë dhe shpresoj. Shpresoj shumë sepse shoh impenjimin e partnerëve ndërkombëtarë, sidomos të amerikanëve. Amerika ka bërë shumë për këtë vend, por edhe ky do të ishte një rast që duhet përmendur për kontributin e amerikanëve. Shqipëria nuk e bënte dot këtë reformë. Ishte aq i korruptuar i gjithë sistemi, edhe juridik, edhe politik, saqë vetëm me një ndërhyrje të fortë dhe me një këmbëngulje të fortë të tyren, duket sikur gjërat janë vënë në vijë. Unë kam shpresë vërtet sepse e shoh që ata e kanë seriozisht. Dhe di edhe arsyen pse e kanë seriozisht. E shoh sepse duket tek investimi i madh që kanë bërë dhe duan të shohin frytet e investimit të tyre. Unë e vura re këtë tek inaugurimi i godinës “Poli i Drejtësisë”. E pambaruar, u inaugurua dhe aty ishin amerikanët të parët. Ky ishte mesazh për të treguar që ata po bëjnë shumë, që ne jemi këtu dhe që populli duhet të ketë besim. Pse? Sepse populli e ka humbur besimin tek politikanët, ata shkojnë votojnë sepse nuk kanë çfarë të bëjnë. Këto janë mesazhe të forta. Nga ana tjetër ka edhe një faktor tjetër që unë e quaj që është përcaktues: Është situata në rajon. Mesa duket ajo që amerikanët ngulin këmbë, për rrezikun rus, nuk është më thjesht një propagandë, nuk është thjesht një armiqësi e vjetër, por duket një rrezik serioz. Ata duan të jenë të sigurt për këtë rajon dhe siguria e tyre shtohet nëse këto vende janë stabile. Nëse këto vende janë me një politikë të qëndrueshme, nuk krijojnë hapësira, nuk krijojnë të çara për ndikime të tjera. Amerikanët duan stabilitet tek të gjitha këto vende që vijnë nga një sistem komunist i mëparshëm sepse e kanë më të vështirë të bëhen shtet demokratik. Ata po ngulin këmbë që të jenë prezent, mbase duan të japin përmes Shqipërisë një mesazh që ne do të jemi këtu, kurrkujt të mos i shkojë ndërmend që të shtrijë ndikimin e tij apo që do të përfitojë nga mungesa e amerikanëve.
-Paralelisht me zbatimin e reformës në drejtësi ecën edhe rigjykimi i dosjes “Hajdari”. A mendoni se ka vullnet për ta zbardhur këtë çështje?
Nuk besoj se ka vullnet, por edhe me mungesë vullneti duhet bërë sepse në fund të fundit Izet Haxhia ka të drejtën e tij për t’u gjykuar. E drejta e tij duhet respektuar, pavarësisht të gjitha sikleteve që ka gjykata, jo reforma nëpër këmbë, jo numri i madh i dosjeve të mbetura stok. Duhet t’i ndajnë gjërat dhe të vendosin disa dosje që janë më të rëndësishme, që kërkojnë një përgjigje. Kjo dosje do të ishte një nga ato. Unë jam që të rishikohet ky problem. Natyrisht, me kërkesën që ka bërë Izeti do të rishikohet vetëm në aspektin e kontributit të tij në atë çështje. Megjithatë, dashur-padashur, po u hap problemi i kontributit të tij, në një farë mënyre do të preket edhe i gjithë procesi. Ai proces nuk them që nuk ka qenë i drejtë, nuk është as detyra ime, as dëshira ime ta them. Por ka qenë pak i ngutur si proces gjyqësor. Ka qenë pak i ngutur për të dhënë një mesazh që shiko, ne mbajtëm qëndrim, ajo ishte një vrasje e rëndësishme dhe ne ja dolëm ta zbardhim e të dënojmë autorët. Vendimi për këtë dosje ishte më shumë për të ulur gjakrat dhe jo për të dhënë drejtësi. Mbase këtë herë gjykimi do të jetë më objektiv. Unë pres një hetim më të thelluar për të parë se çfarë realisht ndodhi me këtë ngjarje. Duhet të gjendet koha nga ana e gjykatës për ta riparë këtë dosje.
-Për të kaluar pak tek aktualiteti politik, ka një përçarje në opozitë nëse duhet apo jo partitë të marrin pjesë në zgjedhjet e 13 tetorit. Basha duket i lëkundur, ndërsa aleatët e tij janë të gatshëm të futen. Si i shikoni këto diskordanca?
Kësaj pike nuk kemi çfarë t’i diskutojmë sepse zgjedhjet e 13 tetorit nuk ekzistojnë.
-Sipas jush, nuk do të ketë proces zgjedhor në atë datë?
Absolutisht që jo. Mjafton vetëm të pyesim se kush do t’i përgatisë dhe administrojë këto zgjedhje? KQZ i ka bërë një palë zgjedhje. Tani nuk do të bëjë karafilin që të pranojë të bëjë zgjedhje të tjera. Ajo hodhi poshtë edhe dekretin e presidentit dhe i quajti nul. Ideja për të bërë zgjedhje është më shumë dëshirë, por është e pamundur. Kërkohet ana administrative e qeverisë për të zhvilluar një palë zgjedhje. Kërkohen fonde, kërkohet impenjim i strukturave shtetërore për lista, etj.. Janë një ngjarje e rëndësishme dhe janë shumë hallka që duhet të kalohen që të arrihet tek data. Por qeveria thotë që ne i kemi bërë zgjedhjet tona dhe nuk kemi ndërmend të kontribuojmë më. Prandaj mua më duken teknikisht të pamundura këto zgjedhjet e 13 tetorit. Me thënë të drejtën, nga njëra anë, mua më duket edhe sikur kjo thuhet thjesht sa për të larë gojën para njerëzve liderët e opozitës, sesa e kanë seriozisht për t’i zhvilluar ato. Por, sidoqoftë, unë i quaj të pamundura dhe të panevojshme. Le t’i shikojmë këta kryetarët e rinj, këta zgjedhësit e rinj. Këta të zgjedhurit me më pak votues. Le t’i jepet një shans popullit që të vlerësojë kryetarët e rinj. Unë jam i sigurt që emrat e rinj të vendosur në krye të bashkive do të jenë më të impenjuar pikërisht për arsyen se janë aq shumë të anatemuar. Ata janë zgjedhur me pak vota, me zgjedhje të kontestuara dhe prandaj besoj se do të punojnë pak më mirë, do ta kenë një lloj shtyse për të konfirmuar që shiko se ato zgjedhjet nuk ishin aq të këqija. Le t’i shikojmë një herë. Populli mbase fiton. Politikanët jo. Ata politikanë që bënë një zgjedhje të gabuar le të nxjerrin mësim. Nuk humb gjë Shqipëria pse ata kanë gabuar dhe nuk po kuptojnë dot pse kanë gabuar. Ata ngulin këmbë deri në absurd.
-Nga ana tjetër, presidenti jo vetëm që shprehet i sigurt që do të ketë zgjedhje në 13 tetor, por flet edhe për asgjësimin e PD. I dërgoi një letër kryetarit të Kuvendit ku i kërkoi ndihmë që PD të mos asgjësohet. A është ky shqetësimi real i presidentit? A rrezikon PD të asgjësohet apo LSI?
Për mua ky është vetë-asgjësim dhe mua nuk më intereson fare se kush vetë-asgjësohet. Mbase partitë i bënë llogaritë, por tani nuk ju dolën. Kaq e thjeshtë është. Atyre nuk ju dolën llogaritë! Tani duhet të bëjnë llogari të tjera. Nëse sipas Metës, kjo situatë çon në asgjësimin e tyre, le të asgjësohen. Do të dalë një opozitë e re. Opozita është e domosdoshme në një sistem demokratik. Opozita është mbrojtësi i interesave të popullit përballë qeverisë. Pra, në çdo demokraci duhet një opozitë. Të paktën ne po bindemi edhe nga kjo situatë. Më mirë për ne do të ishte që të kishim një opozitë të re. Një opozitë aktive, një opozitë që të gjente argumente të pakundërshtuar dhe t’i mbushte mendjen popullit që herën tjetër të votonte për të sepse qenka më e mirë se qeveria. Nëse PD rrezikohet të asgjësohet apo të vetë-asgjësohet sepse ka bërë llogari të gabuara, mbase është më mirë kështu. Nuk qenka kjo opozita që ka nevojë ky vend. Një opozitë duhet të jetë e mençur për veten e vet.
-Zoti Berisha këto ditë ka qenë në heshtje. Mungojnë ato thirrjet kundër qeverisë apo edhe mbështetja ndaj Metës a ndaj Bashës. Si duhet ta marrim këtë qetësi të ish-kryeministrit?
Është periudhë qetësie kjo. Pas gjithë atyre deklaratave të forta, të mbështetura me shashka dhe me bomba molotov, që ne nuk do të lejojmë zgjedhje në 30 qershor, zgjedhjet u bënë. Pas atyre deklaratave të forta që ne bashkitë që kemi pasur do t’i mbrojmë me gjakun tonë, avash-avash po lëshohen. D.m.th pas gjithë këtyre deklaratave që ju dolën boshe, tani nuk ju ka ngelur më gjë për të thënë. Çfarë do të thonë, që do ju vrasim? Nuk e thonë dot. Pra, Berisha nuk është se do të pushojë, por nuk e ka të qartë se çfarë duhet të bëjë pas këtij dështimi shumë të fortë. Mbase po mbledh forca. Ai nuk po tenton të mobilizojë më sepse të gjitha deklaratat dhe thirrjet rezultuan të pamundura. Unë nuk e di sesa besim kanë pasuesit e tyre tek këta drejtues se do t’i bëjnë ato gjëra që do thonë nesër. Vendi meriton një opozitë të fortë sepse kur nuk ka opozitë edhe qeveria del nga shinat. Por kjo mesa duket nuk është e zonja për të qenë e fortë. Nuk është fortësia kur hedh molotovë. E fortë është një opozitë që do të punonte njësoj si qeveria dhe në çdo hap do ta kritikonte qeverinë me argumente të forta. Po të shikosh fjalimet e Bashës, duket sikur ai thjesht ju ndërron vendin fjalëve. Nuk jep asnjë shpresë. Vetëm fjali boshe.
-Për situatën politike pati një reagim edhe nga zoti Palmer. Ai u shpreh i prerë se Shtetet e Bashkuara të Amerikës nuk kanë ndërmend të ndërhyjnë për të zgjidhur krizën. A janë mërzitur amerikanët me politikanët tanë?
Jo se janë mërzitur, por ata e kanë mbajtur qëndrimin ndaj Shqipërisë për problemet e mëdha. Ata nuk kanë ndërmend të bëhen gjykatës dhe të thonë kush ka të drejtë e kush jo. Ata i njohën zgjedhjet, ata ngulën këmbë që të bëheshin zgjedhjet. Ata nuk mund të flasin që kaq vota u vodhën e kaq jo. Tani pas zgjedhjeve, problemi duhet të shtrohet në çështje teknike. Me këto nuk merren dot amerikanët. Nuk bëhen dot administratorë të këtij vendi. Është absurde ta mendosh. Ata madje po harxhojnë shumë kohë, nerva dhe para. Ne duhet t’iu jemi mirënjohës edhe me kaq sa kanë bërë. T’iu kërkonim më shumë do të ishte sikur ne talleshim me ta dhe t’iu thoshim që hajdeni bëjeni ju punën tonë e ne të shohim si e bëni ju Shqipërinë. Pastaj e marrim ne në dorëzim. Është absurde.
Intervistoi: Mimoza Ibra
